To niezwykle ważne, aby podczas zawierania, w zasadzie wszelkiego rodzaju umów, sprawdzić, czy osoba, z którą decydujemy się ją podpisać, jest wypłacalna. Jest to bardzo ważne zarówno wtedy gdy podpisujemy umowę z osobą prawną lub jednostką organizacyjną posiadającą zdolność prawną, jak i z osobą fizyczną. Upadłość osoby fizycznej oznacza, że mamy do czynienia z osobą niewypłacalną. W takiej sytuacji lepiej z dystansem podejść do kwestii zawarcia umowy.

W zależności od tego, czy mamy do czynienia z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej czy też z przedsiębiorcą, sposoby weryfikacji ich płynności finansowej będą inne. Istnieją jednak pewne sposoby, które pozwalają na uzyskanie takiej wiedzy w obu przypadkach.

Upadłość osoby fizycznej – od czego zacząć weryfikację?

Chcąc sprawdzić sytuację finansową naszego kontrahenta, warto w pierwszej kolejności odpowiedzieć sobie na pytanie, kiedy ogłasza się upadłość osoby fizycznej oraz jakie są tego skutki.
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, upadłość osoby fizycznej, może być ogłoszona, gdy osoba ta znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. Oznacza to, że po prostu nie jest ona w stanie uregulować swoich wymagalnych zobowiązań. W skrócie – gdy osoba ta jest niewypłacalna.
Osoba fizyczna, która ogłasza upadłość konsumencką, ma możliwość uregulowania swoich zobowiązań bez dalszych problemów z wierzycielami. Daje jej to możliwość uwolnienia się od długów.

Upadłość osoby fizycznej – jak przebiega postępowanie?

Postępowanie upadłościowe osoby fizycznej jest złożonym procesem, który odbywa się z udziałem wielu instytucji i organów. Poniżej, w kilku punktach, przedstawiam ogólny przebieg postępowania upadłościowego osoby fizycznej:

  1. Wniosek o upadłość — postępowanie upadłościowe osoby fizycznej może być wszczęte na wniosek. Wniosek powinien zawierać podstawowe informacje o dłużniku, m.in. dane identyfikacyjne i wysokość długu;
  2. Ogłoszenie upadłości — po otrzymaniu wniosku o upadłość, sąd ogłasza upadłość dłużnika. Następnie sąd wyznacz osobę syndyka, który będzie zarządzał majątkiem dłużnika;
  3. Sporządzenie spisu inwentarza — syndyk sporządza inwentarz majątku dłużnika, czyli spisuje wszystkie jego aktywa i pasywa. Inwentarz ten jest podstawą do ustalenia kwoty, która zostanie podzielona między wierzycieli;
  4. Zgłaszanie wierzytelności — wierzyciele mają prawo zgłaszać swoje wierzytelności do syndyka. Zgłoszenie wierzytelności powinno zawierać m.in. nazwę wierzyciela, wysokość wierzytelności i podstawę prawną roszczenia;
  5. Podział majątku — syndyk dokonuje podziału majątku dłużnika między wierzycieli zgodnie z ustaloną kolejnością ich zaspokojenia;
  6. Zakończenie postępowania.

Warto zaznaczyć, że powyższy opis przedstawia jedynie ogólny przebieg postępowania upadłościowego osoby fizycznej. Szczegółowy przebieg postępowania może się różnić w zależności od okoliczności konkretnej sprawy.

Krajowy Rejestr Zadłużonych

Krajowy Rejestr Zadłużonych (KRZ) to jawny i ogólnodostępny rejestr, który umożliwia wyszukania ujawnionych postępowań:

  • Upadłościowych;
  • Restrukturyzacyjnych;
  • O zakazie prowadzenia działalności gospodarczej;
  • Egzekucyjnych.


Pozwala on również wyszukiwać i przeglądać obwieszczenia wymagane przez prawo upadłościowe oraz prawo restrukturyzacyjne.
KRZ to rejestr, w którym są ujawniane dane dotyczące:

  • Osób oraz podmiotów, wobec których prowadzi się postępowania restrukturyzacyjne i upadłościowe oraz postępowania w sprawach orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej;
  • Osób i podmiotów, wobec których była prowadzona egzekucja sądowa lub administracyjna i została ona umorzona z powodu jej bezskuteczności;
  • Składników majątku dłużników wchodzących do masy upadłości;
  • Osób, wobec których toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, zalegających ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące;
  • Doradców restrukturyzacyjnych.

A może telefon do sądu?

Choć w dzisiejszych czasach większość spraw można załatwić przez Internet, istnieje także możliwość skorzystania z bardziej tradycyjnych rozwiązań. Jak wiemy, nie istnieje żadna ogólnodostępna baza danych, w której można znaleźć informacje na temat wszystkich prowadzonych postępowań wobec osób fizycznych. Jak wiadomo, w celu ogłoszenia upadłości, należy złożyć stosowny wniosek we właściwym sądzie. Jeśli zatem ktoś chciałby dowiedzieć się, czy dłużnik złożył wniosek o upadłość, może spróbować dowiedzieć się tego we właściwym sądzie. Wystarczy zadzwonić do wydziału gospodarczego ds. upadłościowych i restrukturyzacyjnych.

Jakie dane znajdziemy w KRZ?

Jak wskazałem powyżej, KRZ daje szereg możliwości na weryfikację czy dana osoba fizyczna ogłosiła upadłość.
Konkretnie, w KRZ można znaleźć:

  • Dane identyfikacyjne dłużnika, takie jak imię i nazwisko, adres zamieszkania lub siedziby, a w przypadku firm — numer identyfikacji podatkowej (NIP) i nazwę firmy;
  • Informacje dotyczące rodzaju i okresu zaległości;
  • Kwoty zaległych płatności, wraz z informacją o terminie płatności oraz odsetkach;
  • Informacje o statusie zadłużenia, czyli czy dług został uregulowany, czy też jest nadal w trakcie windykacji;
  • Informacje o egzekucji komorniczej, jeśli takową podjęto już podjęta wobec dłużnika.


Należy podkreślić, że wszystkie te informacje są publicznie dostępne. Mogą być więc wykorzystane przez różne instytucje, takie jak banki czy agencje ratingowe, przy ocenie ryzyka kredytowego lub współpracy handlowej z dłużnikami.

Podsumowując, sposób na sprawdzenie, czy wobec osoby fizycznej ogłoszono upadłość, jest wiele. Nie warto pomijać tej kwestii przed zawarciem umowy. Bez względu na to, czy zawieramy ją z konsumentem, czy też z przedsiębiorcą.