Restrukturyzacja gospodarstwa rolnego

Branża rolnicza to ciężki orzech do zgryzienia. Stale zmieniające się warunki atmosferyczne, spadek cen skupu mleka, wzrost cen paszy oraz nawozów, czy ryzyko związane z możliwością wystąpienia chorób epidemicznych, sprawiają, że branża rolnicza znaczenie bardziej niż inne obarczona jest ryzykiem popadnięcia w zadłużenie. Wpływ na taki stan rzeczy mogą mieć wspomniane wyżej czynniki będące siłą wyższą. Na które nikt nie ma za bardzo wpływu. Odpowiedzią na problemy finansowe gospodarstwa rolnego często okazuje się restrukturyzacja. Pozwoli ona na dalsze funkcjonowanie gospodarstwa i uchroni przed ogłoszeniem upadłości, a także postępowanie egzekucyjnym.

Celem restrukturyzacji jest podjęcie wszelkich możliwy działań zmierzających do poprawy sytuacji finansowej gospodarstwa rolnego. Chodzi tutaj przede wszystkim o ochronę przed egzekucją komorniczą oraz przed ogłoszeniem upadłości. A zatem celem restrukturyzacji jest z jednej strony uregulowanie zobowiązań gospodarstwa rolnego, z drugiej zaś – po prostu jego zachowanie.

Z restrukturyzacji gospodarstwa rolnego może skorzystać rolnik prowadzący własną działalność rolniczą. W przypadku prowadzenia tej działalności rolniczej w celu wytwarzania i sprzedaży produktów – staje się on przedsiębiorcą. który może w razie potrzeby przeprowadzić restrukturyzację. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że gospodarstwa rolne nie posiadają zdolności upadłościowej, natomiast mają zdolność restrukturyzacyjną.

Wniosek o restrukturyzacje przysługuje podmiotowi, który:

1.   prowadzi działalność rolniczą,

2.   posiada długi pieniężne wynikające z prowadzonej działalności rolniczej,

3.   ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terenie Polski,

4.   jest właścicielem gospodarstwa rolnego, przy czym użytki rolne przekraczają 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy,

5.   prowadzi działalność rolniczą minimum 3 lata,

6.   jest niewypłacalny, w rozumieniu ustawy – prawo upadłościowe,

7.   nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub restrukturyzacyjnego.

W kontekście działalności rolniczych, wyróżnić możemy tak naprawdę jej dwa rodzaje.

A zatem, po pierwsze restrukturyzacja gospodarstwa rolnego może zostać przeprowadzona tradycyjnie – na podstawie przepisów ustawy – prawo restrukturyzacyjne. Z drugiej zaś strony, powstała regulacja odrębna. Mowa tutaj o przepisach ustawy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne.

Przepisy obu ustaw wzajemnie się wykluczają. Oznacza to oczywiście, że rolnik, który skorzystał z restrukturyzacji na podstawie przepisów ustawy – prawo restrukturyzacyjne, nie będzie mógł jej przeprowadzić na podstawie przepisów ustawy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne.

Restrukturyzacja gospodarstwa rolnego zakłada przede wszystkim pomoc finansową. Udzielana jest ona ze strony:

·      Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) lub

·      Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR)

Wspomniana wyżej pomoc finansowa rolników może przybrać następujące formy:

1.    udzielenie przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa pomocy publicznej w formie dopłaty do oprocentowania kredytu udzielonego na spłatę zadłużenia lub udzielenie pożyczki na spłatę owego zadłużenia,

2.    udzielenie przez Krajowy Ośrodka Wsparcia Rolnictwa pomocy publicznej w formie gwarancji zabezpieczającej spłatę kredytu udzielonego przez bank. Chodzi tu o kredyt wzięty celem spłaty zobowiązań finansowych zadłużonego rolnictwa,

3.    przejęcie przez Krajowy Ośrodka Wsparcia Rolnictwa długu rolnika pod warunkiem przeniesienia własności nieruchomości na Skarb Państwa.

Kluczem do przeprowadzenie restrukturyzacji na podstawie przepisów ustawy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne jest złożenie odpowiedniego wniosku i przygotowanie planu restrukturyzacyjnego.

Mimo iż podczas przygotowywania planu restrukturyzacyjnego w gruncie rzeczy korzystamy w oparciu o dostępny wzór, nie oznacza to, że jest to proste. Przede wszystkim warto w tym zakresie skorzystać z pomocy doradcy restrukturyzacyjnego.

Jak już zostało wspomniane powyżej, plan restrukturyzacyjny stanowi bardzo ważny element, od którego w zasadzie należy rozpocząć działania restrukturyzacyjne.

Dobrze sporządzony plan restrukturyzacyjny powinien zawierać:

1.    opis sytuacji gospodarstwa rolnego,

2.    opis wpływu pomocy na gospodarstwo rolne,

3.    analizę i ocenę stanu ekonomiczno – finansowego,

4.    opis działań, jakie będą podejmowane w celu przywrócenia płynności finansowego gospodarstwa rolnego oraz spłaty zadłużenia,

5.    wskazanie okresu restrukturyzacji, w którym ww. stan nastąpi.

Pomoc wykwalifikowanego i doświadczonego doradcy restrukturyzacyjnego oznacza zwiększone szanse na właściwe i pomyślne przeprowadzenie całego procesu restrukturyzacji rolnictwa. Pomoże on nie tylko we właściwy sposób sporządzić plan restrukturyzacyjny, ale także może np.: skontaktować się z wierzycielami zadłużonego i przekonać ich do zawarcia układu. Doświadczony doradca restrukturyzacyjny wybierze sposób przeprowadzenia restrukturyzacji szyty na miarę danego gospodarstwa rolnego. To niezwykle ważne, aby w sytuacji stresowej, jaką niewątpliwie jest utrata płynności finansowej prowadzonego gospodarstwa rolnego, jego restrukturyzację powierzyć osobie doświadczonej.

Wielu rolników, których napotkają problemy finansowe w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, zadaje sobie pytanie – kiedy najlepiej przeprowadzić postępowanie restrukturyzacyjne?

Otóż najlepiej jak najszybciej! Najważniejsze to zbyt długo nie zwlekać z podjęciem tej decyzji. Szybkie działanie może skutecznie poprawić sytuację finansową gospodarstwa rolnego i je po prostu uratować. Najlepszym momentem jest zatem ten, kiedy nie prowadzone są jeszcze wobec niego egzekucje komornicze, a wszelkie raty wynikające z kredytów zabezpieczonych na ruchomościach, hipotece lub wynikających z umów leasingu są regulowane możliwie bez opóźnień.

Warto również wspomnieć, że od połowy maja 2022, rolnicy prowadzący gospodarstwa rolne, mogą ubiegać się o 60 tyś. zł bezzwrotnej premii na restrukturyzację małych gospodarstw. Nabór wniosków o tę formę wsparcia potrwa do 14 lipca 2022 r.

Warunkiem ubiegania się o wspomnianą premię jest posiadanie gospodarstwa obejmujące co najmniej 1 ha użytków rolnych lub nieruchomości służącej do prowadzenia produkcji w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej. Drugim warunkiem jaki trzeba spełniać jest to, że wielkość ekonomiczna takiego gospodarstwa musi być mniejsza niż 13 tys. euro.

Wsparcie w całości należy przeznaczyć na prowadzoną w gospodarstwie działalność rolniczą lub przygotowanie do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie. Co najmniej 80 % kwoty musi być wydane na środki trwałe m.in. na:

Nie wszyscy jednak będą mogli z tej opcji skorzystać. O wspomniane dofinansowanie nie mogą ubiegać się rolnicy, którzy skorzystali już z następujących programów pomocy: