Czy restrukturyzacja wstrzymuje egzekucję?

Na wstępie należy wskazać, co oznacza i czym jest restrukturyzacja. Jest to proces przeznaczony dla przedsiębiorców, w tym osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, wspólników spółek osobowych, osób prawnych oraz rolników. Jego głównym zadaniem jest wprowadzenie zmian w majątku i zobowiązaniach firmy, aby zapobiec ogłoszeniu upadłości. W praktyce polega to na osiągnięciu porozumienia z wierzycielami, które może obejmować zmniejszenie zadłużenia lub ustalenie bardziej korzystnych terminów spłaty.

W polskim systemie prawnym dostępne są cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych, które stanowią narzędzia pomagające przedsiębiorcom w ratowaniu ich firm. Są to:

Każdy z tych rodzajów restrukturyzacji ma swoją specyfikę. Niektóre z nich można rozpocząć szybciej, inne natomiast są bardziej dostosowane do firm borykających się z dużą liczbą spornych zobowiązań. W zależności od wybranego postępowania, przedsiębiorca może mieć pełną kontrolę nad swoim majątkiem, z pewnymi ograniczeniami dotyczącymi większych decyzji lub w niektórych przypadkach zarząd nad majątkiem może zostać całkowicie odebrany.

Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego i prawa restrukturyzacyjnego, egzekucja komornicza dotycząca przedsiębiorcy objętego restrukturyzacją ulega zawieszeniu. Zawieszenie oznacza, że komornik nie podejmuje nowych działań, takich jak zajmowanie dodatkowego majątku czy kontynuowanie egzekucji z nieruchomości. Jednak wstrzymanie egzekucji nie zawsze oznacza natychmiastowe odblokowanie zajętego rachunku bankowego. Sąd może podjąć decyzję o zwolnieniu rachunku, ale w praktyce procedura ta może trwać nawet kilka miesięcy, co dodatkowo utrudnia przedsiębiorcy utrzymanie płynności finansowej.

Mimo to, wstrzymanie egzekucji jest bardzo przydatnym rozwiązaniem. Szczególnie dla przedsiębiorców, którzy chcą chronić główne składniki majątku, takie jak przykładowo urządzenia niezbędne do prowadzenia działalności czy nieruchomości.

Rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych różnią się między sobą pod względem momentu uzyskania ochrony przed egzekucją komorniczą. Skuteczne wstrzymanie egzekucji następuje dopiero po formalnym rozpoczęciu danego postępowania.

W momencie skorzystania z sanacji, postępowania układowego oraz przyspieszonego postępowania układowego ochrona przed egzekucją jest zapewniona dopiero po wydaniu przez sąd decyzji o otwarciu postępowania. Od momentu złożenia wniosku do uzyskania tej ochrony może minąć sporo czasu. Kilkanaście tygodni w przypadku postępowań układowych, a w przypadku sanacji okres ten może wynosić nawet ponad rok. Dlatego też, formy restrukturyzacji mogą nie być skuteczne, jeśli przedsiębiorstwo już znajduje się pod presją egzekucji komorniczej. Wynika to z faktu, że ochrona nie obowiązuje od momentu złożenia samego wniosku.

Inaczej wygląda sytuacja przy postępowaniu o zatwierdzenie układu. Tu proces rozpoczyna się bez udziału sądu, już w momencie podpisania umowy z doradcą restrukturyzacyjnym i ogłoszenia w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ) dnia układowego. Dzięki temu przedsiębiorca może uzyskać ochronę przed egzekucją w ciągu kilku lub kilkunastu dni. Zależnie od czasu potrzebnego na przygotowanie dokumentacji. Sąd jedynie zatwierdza przyjęty przez wierzycieli układ, sprawdzając, czy procedura przebiegła zgodnie z prawem. Ochrona przed egzekucją trwa zazwyczaj do zakończenia postępowania. Jednak w przypadku postępowania o zatwierdzenie układu jest ona ograniczona do 4 miesięcy. W tym czasie przedsiębiorca powinien złożyć wniosek do sądu o zatwierdzenie układu, w przeciwnym razie ochrona ustaje.

Warto także nadmienić, że postępowanie o zatwierdzenie układu, po wprowadzeniu ostatnich zmian w prawie restrukturyzacyjnym, może przyjąć dwie formy. Pierwsza z nich to postępowanie z obwieszczeniem w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ). Gwarantuje ono pełną ochronę dla przedsiębiorcy poddającego się restrukturyzacji. W takim przypadku obwieszczenie może być opublikowane tylko raz, a komornik nie ma prawa zająć konta bankowego dłużnika. Druga natomiast możliwość to postępowanie bez obwieszczenia, w którym dłużnik nie korzysta z ochrony przed egzekucją.

Zasady dotyczące egzekucji komorniczej podczas restrukturyzacji są bardziej ujednolicone niż reguły rządzące postępowaniami sądowymi. W większości przypadków, rozpoczęcie procesu restrukturyzacyjnego (z wyjątkiem postępowania o zatwierdzenie układu bez ogłoszenia dnia układowego) powoduje wstrzymanie działań komornika.

Dla wierzyciela oznacza to, że nawet posiadając prawomocny wyrok, nie może go wyegzekwować za pośrednictwem komornika w czasie trwania restrukturyzacji, a także po jej zakończeniu, jeśli układ zostanie zatwierdzony. Jeśli egzekucja rozpoczęła się przed wszczęciem restrukturyzacji, zostaje zawieszona, a komornik nie podejmuje żadnych nowych czynności, aż do momentu zakończenia postępowania.

Ochrona przed egzekucją jest jednym z kluczowych elementów restrukturyzacji. Choć dla wierzycieli może to być dużym utrudnieniem, dla dłużników stanowi istotne wsparcie, które pozwala na zabezpieczenie majątku i kontynuację działalności. Ważne jest jednak zrozumienie, że celem restrukturyzacji jest uzdrowienie sytuacji przedsiębiorstwa. Egzekucje komornicze natomiast często uniemożliwiają realizację tego celu. Na przykład przez blokadę środków finansowych niezbędnych do prowadzenia firmy.

Każde postępowanie restrukturyzacyjne opisane w przepisach prawa oferuje dłużnikom określony zakres ochrony przed egzekucją. Dla wielu przedsiębiorców jest to najważniejsza kwestia. Szczególnie gdy decydują się na restrukturyzację w obliczu pierwszych działań komorniczych lub zajęć dokonywanych przez inne instytucje.

Kolejno, jeśli egzekucja komornicza została wszczęta przed rozpoczęciem restrukturyzacji, zostaje ona zawieszona. W praktyce oznacza to, że komornik nie może podejmować nowych działań, takich jak licytacja majątku ruchomego, blokowanie dodatkowych kont bankowych czy przekazywanie wyegzekwowanych kwot wierzycielom. Po pomyślnym zakończeniu restrukturyzacji komornik powinien zdjąć wcześniejsze zajęcia, co pozwoli przedsiębiorcy odzyskać swobodę w dysponowaniu swoimi środkami.

Jednocześnie, ustalenie dnia układowego lub decyzja o rozpoczęciu restrukturyzacji prowadzi do zawieszenia bieżących postępowań egzekucyjnych. W przypadku procedury zatwierdzenia układu zatrzymanie egzekucji może nastąpić stosunkowo szybko. Nawet w ciągu kilku dni od podpisania umowy z nadzorcą sądowym. Natomiast w innych trybach postępowań czas oczekiwania na zawieszenie jest dłuższy i jest zależy od tempa działania sądu. W konsekwencji tego, postępowanie może potrwać od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Masz pytania dotyczące restrukturyzacji? Zapraszam do kontaktu!

Przeczytaj także: