Kiedy można ogłosić upadłość firmy?

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, co robić, gdy twoja firma zaczyna tonąć w długach, a perspektywy na polepszenie jej sytuacji finansowej stają się coraz mniej optymistyczne? Może to być jeden z najtrudniejszych momentów dla każdego przedsiębiorcy, ale istnieje rozwiązanie, które może zapewnić pewne wyjście z trudnej sytuacji finansowej — upadłość. Choć sama myśl o ogłoszeniu upadłości może wywoływać wiele obaw, to w odpowiednich okolicznościach może stać się przemyślanym krokiem w kierunku odbudowy i nowego początku firmy. W tym artykule przyjrzymy się, kiedy można ogłosić upadłość firmy i jakie warunki muszą być spełnione, aby taki krok mógł być rozważany jako realna opcja dla ratowania pozycji rynkowej i finansowej przedsiębiorstwa.

Zgodnie z przepisami prawa, upadłość firmy jest powiązana z sytuacją niewypłacalności. Niewypłacalność to stan, w którym przedsiębiorca nie jest w stanie pokryć swoich zobowiązań finansowych, co zwykle prowadzi do ogłoszenia upadłości.

Do sytuacji niewypłacalności dochodzi, gdy aktywa dłużnika są niewystarczające do pokrycia wszystkich jego zobowiązań pieniężnych. Przyjmuje się, że taki stan musi trwać przez minimum 3 miesiące. W przypadku spółek osobowych, gdzie żaden ze wspólników odpowiadających bez ograniczeń nie jest osobą fizyczną, mówimy o niewypłacalności, gdy wartość zobowiązań finansowych przewyższa wartość majątku. Taka sytuacja powinna trwać przez co najmniej 24 miesiące.

Głównym kryterium, które może skłonić przedsiębiorstwo do rozważenia upadłości, jest utrata zdolności do regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Jeśli firma nie jest w stanie uregulować swoich zobowiązań przez okres przekraczający trzy miesiące od daty, kiedy zobowiązanie stało się wymagalne, zaistniała przesłanka płynnościowa. Ten stan, znany jako domniemanie prawnie wzruszalne, można obalić, przedstawiając dowód, że firma mimo opóźnień w płatnościach, dysponuje zdolnością finansową do ich regulacji.

Druga przesłanka dotyczy sytuacji, w której zobowiązania firmy przewyższają wartość jej aktywów przez okres dwóch lat. W praktyce oznacza to, że w celu ustalenia, czy istnieje domniemanie niewypłacalności oparte na bilansie, konieczne jest analizowanie bilansów z ostatnich dwóch lat obrotowych. Jeżeli zobowiązania firmy (z wyłączeniem rezerw i zobowiązań wobec jednostek powiązanych) przekraczają wartość aktywów w obu badanych latach, firma może być uznana za niewypłacalną.

Obowiązek złożenia wniosku o upadłość spoczywa na osobach uprawnionych do reprezentacji przedsiębiorstwa. W przypadku spółek odpowiedzialność ta leży na członkach zarządu, a w jednoosobowych działalnościach gospodarczych – na samym przedsiębiorcy. Niezależnie od struktury prawnej, kluczowe jest przestrzeganie 30-dniowego terminu na złożenie wniosku od momentu, gdy przesłanki niewypłacalności stały się oczywiste. Niedopełnienie tego obowiązku może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, włączając w to osobistą odpowiedzialność za długi spółki.

Istnieje wiele czynników, które mogą przyczynić się do problemów finansowych firmy. Przyczyny te można podzielić na wewnętrzne i zewnętrzne.

Wśród wewnętrznych przyczyn niewypłacalności firmy znajdują się:

Z kolei zewnętrzne przyczyny niewypłacalności obejmują:

Decyzja o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości firmy nie jest łatwa, ale istnieje wyraźnie określony termin na złożenie wniosku, który każdy przedsiębiorca powinien znać i respektować. Zrozumienie tego momentu jest kluczowe, aby uniknąć dalszych komplikacji prawnych i finansowych.

Pierwszym krokiem w procesie ogłaszania upadłości jest dokładne ustalenie momentu, kiedy firma stała się niewypłacalna. Niewypłacalność oznacza, że przedsiębiorstwo nie jest już w stanie regulować swoich zobowiązań finansowych na bieżąco, co może być spowodowane różnymi czynnikami wewnętrznymi i zewnętrznymi.

Termin na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości (jak zostało wspomniane już powyżej) wynosi 30 dni od dnia stwierdzenia niewypłacalności. Jest to okres, w którym przedsiębiorca lub osoby zarządzające firmą mają obowiązek prawny zgłosić do sądu stan niewypłacalności. To kluczowe, aby ten termin był przestrzegany, gdyż opóźnienie w złożeniu wniosku może skutkować zarówno odpowiedzialnością cywilną, jak i karną dla zarządzających spółką.

Odpowiedzialność za złożenie wniosku o upadłość spoczywa na osobach upoważnionych do reprezentacji firmy. W przypadku spółek obowiązek ten leży na członkach zarządu. Muszą oni zadbać o to, aby wniosek został złożony w odpowiednim czasie, co jest wyrazem odpowiedzialnego zarządzania i przestrzegania prawnych obowiązków. Dla jednoosobowych działalności gospodarczych ten obowiązek spoczywa bezpośrednio na przedsiębiorcy.

Należy też podkreślić, że w przypadku spółek, obowiązek złożenia wniosku obciąża każdą osobę uprawnioną do zarządzania firmą i jej reprezentowania, niezależnie od tego, czy działa samodzielnie, czy wspólnie z innymi. To oznacza, że każdy z członków zarządu niewypłacalnej spółki może złożyć wniosek o upadłość na własną rękę, bez potrzeby konsultacji z innymi członkami zarządu, nawet jeśli zazwyczaj spółka jest reprezentowana przez więcej niż jedną osobę.

Nieprzestrzeganie terminu na złożenie wniosku o upadłość może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych. Oprócz możliwości wystąpienia dodatkowych problemów finansowych i utraty wiarygodności na rynku, osoby odpowiedzialne za zarządzanie firmą mogą zostać pociągnięte do odpowiedzialności prawnej, w tym do odpowiedzialności karnej za zaniedbania w zarządzaniu spółką.

Przedsiębiorcy, którzy zauważają problemy w płynności finansowej lub którzy przewidują, że mogą nie być w stanie sprostać swoim zobowiązaniom, powinni jak najszybciej zasięgnąć porady prawnej. Doradca restrukturyzacyjny może pomóc w dokładnej ocenie sytuacji i w odpowiednim czasie przygotować i złożyć wniosek o upadłość, co może uchronić przedsiębiorcę przed dalszymi problemami finansowymi i prawnymi.

Podejmowanie działań z odpowiednim wyprzedzeniem i zachowanie wymaganego terminu na złożenie wniosku o upadłość jest kluczowe dla legalnego i odpowiedzialnego zarządzania firmą, które może uchronić przedsiębiorcę przed wieloma negatywnymi konsekwencjami.