Epidemia COVID-19 wprowadziła wiele nowości. Nie tylko poprzez wprowadzenie restrykcji, obecnych w życiu każdego z nas na co dzień, do których siłą rzeczy musieliśmy się przyzwyczaić. Zmianom uległy także niektóre przepisy. Jedną ze zmian, o której w dzisiejszym wpisie,  jest zastąpienie uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego (dalej również: UPR) znowelizowanym postępowaniem o zatwierdzenie układu, zwanego potocznie PZU 2.0. (dalej również: PZU) Zmiany te weszły w życie 1 grudnia 2021 r. i wówczas wszedł w życie także Krajowy Rejestr Zadłużonych. Znowelizowane postępowanie o zatwierdzenie układu oparte jest na mechanizmach bardzo popularnej w ostatnim czasie uproszczonej restrukturyzacji.

Czym jest postępowanie o zatwierdzenie układu?

Nowe postępowanie o zatwierdzenie układu zastąpiło uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne, które w ubiegłym roku cieszyło się naprawdę dużym zainteresowaniem wśród zadłużonych. Wszystko to za sprawą jego prostoty, która niewątpliwie wyróżniała je spośród pozostałych form wyjścia z zadłużenia. Łatwości otwarcia, szybkość, a także możliwość  objęcia układem wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo oraz ochronie przeciw egzekucyjnej. Mimo tego, UPR miał jedynie charakter, można by powiedzieć, epizodyczny, ponieważ obowiązywało do 30 listopada 2021 r. Według statystyk gromadzonych, od czasu wejścia w życie UPR (czerwiec 2020 r.) do końca I kwartału 2021 r. ogłoszono ponad 700 przypadków otwarcia UPR. Ustawodawca wykorzystał te rozwiązania przy zmianie PZU, które zastąpiło UPR od 1 grudnia 2021 r.

Jeżeli Twoja firma zmaga się z problemami finansowymi, musisz wiedzieć, że niekoniecznie muszą one prowadzić do ogłoszenia upadłości. W wielu przypadkach możliwe jest uratowanie firmy poprzez przeprowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego. Polskie prawo przewiduje cztery rodzaje takich postępowań. Jedną z nich jest postępowanie o zatwierdzenie układu. Jest to najmniej sformalizowana procedura pozwalająca dłużnikowi na zawarcie ugody z wierzycielami, bez konieczności udziału sądu w całym procederze. Istotnym warunkiem jest jednak konieczność działania przez doradcę restrukturyzacyjnego, który będzie pełnił rolę nadzorcy układu.

Od czego zacząć?

Zawarcie umowy z doradcą restrukturyzacyjnym

Pierwszym krokiem powinno być zawarcie umowy z doradcą restrukturyzacyjnym, który podczas postępowania o zatwierdzenie układu, będzie pełnił funkcję nadzorcy układu. Zawarcie umowy z doradcą restrukturyzacyjnym jest wymogiem stawianym przez ustawodawcę. Oprócz tego, przepisy wprost wskazują jakie wymogi powinien taki doradca spełniać. Należą do nich:

  1. konieczność posiadania licencji doradcy restrukturyzacyjnego.
  2. posiadanie konta doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe,

Rolę doradcy może pełnić także:

  1.  spółka handlowa, której wspólnicy ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem,
  2. członkowie zarządu reprezentujący spółkę posiadają taką licencję oraz która ma konto doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe.

Dzień układowy

Kolejnym korkiem, jaki należy podjąć niezwłocznie po rozpoczęcie przez nadzorcę układu pełnienia swojej funkcji, jest ustalenie przez dłużnika dnia układowego. Ze względu na fakt, że w postępowaniu układowym sąd nie wydaje postanowienia o otwarciu postępowania, zachodzi konieczność ustalenia w inny sposób kiedy postępowanie zostaje otwarte. To właśnie z dniem układowym powstają skutki otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Dzień układowy przypada nie wcześniej niż trzy miesiące i nie później niż dzień przed dniem złożenia wniosku o zatwierdzenie układu. Konieczne jest wskazanie konkretnej daty.

Według stanu z dnia układowego określa się uprawnienia wierzycieli do głosowania nad układem oraz skutki przyjętego układu. Co istotne, w ramach tego samego postępowania nie można zmienić ustalonego dnia układowego, a w razie konieczności dokonania tego rodzaju zmiany konieczne jest przeprowadzenie całej procedury od nowa.

Krajowy Rejestr Zadłużonych

Wraz z zastąpieniemuproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego postępowaniem o zatwierdzenie układu, pojawił się także Krajowy Rejestr Zadłużonych. Rejestr tren, gromadzi informacje dotyczące dłużników. W KRZ znaleźć możemy informacje m.in. o prowadzeniu wobec przedsiębiorcy postępowania restrukturyzacyjnego, np. przyspieszonego postępowania układowego, czy o ogłoszeniu upadłości (w tym upadłości konsumenckiej) z podaniem sygnatury sprawy, osoby sędziego-komisarza, a nawet informację o samym złożeniu wniosku restrukturyzacyjnego, o ogłoszenie upadłości albo wszczęciu postępowania o zatwierdzenie układu.

 Kiedy już dzień układowy zostanie ustalony, wówczas nadzorca układu może rozpocząć prowadzenie akt w systemie teleinformatycznym – Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Akta prowadzonego postępowania, udostępniane są w biurze nadzorcy układu, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe. Wgląd w nie mają przede wszystkich uczestnicy postępowania, ale także każdy, kto potrzebę ich przejrzenia dostatecznie usprawiedliwi.            

Wprowadzone rozwiązanie niewątpliwie jest wygodne. Wcześniej, aby uzyskać informacje o prowadzonym postępowaniu, należało zwrócić się do nadzorcy układu. Wówczas udzielał on zainteresowanemu informacji w zakresie sytuacji majątkowej dłużnika. Po wprowadzeniu KRZ, każdy z wierzycieli, może na bieżąco weryfikować etap postępowania, a także kontrolować wpływ dokumentów. Ponadto, wierzyciel ma możliwość sprawdzenia, czy został ujęty na spisie wierzytelności lub spisie wierzytelności spornych. Moża także zapoznać się z treścią propozycji układowych.

Postępowanie o zatwierdzenie układu – głosowanie

Kiedy dzień układowy zostanie już ustalony, nadzorca układu musi przystąpić do zbierania głosów wierzycieli.

            Wprowadzone zmiany przewidują głosowanie na dwa sposoby:

  1. zbieranie głosów,
  2. zwołanie zgromadzenia wierzycieli.

Zbieranie głosów odbywa się za pośrednictwem systemu  teleinformatycznego, w którym nadzorca umieszcza kartę do głosowania. Jeśli wybrany został ten sposób głosowania, to nadzorca układu ma obowiązek poinformować o tym wierzycieli. Może to zrobić za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe lub za pośrednictwem komornika sądowego. Nadzorca układu doręcz wierzycielom także pouczenie o sposobie uwierzytelnienia się i sposobie wypełnienia karty do głosowania.
W przypadku wyboru głosowania poprzez zorganizowanie zgromadzenia wierzycieli, nadzorca układu zawiadamia ich o tym, jednocześnie doręczając im:

  • propozycje układowe,
  • informację o podziale wierzycieli na grupy, obejmujące poszczególne kategorie interesów,
  • informację o sposobie głosowania na zgromadzeniu wierzycieli,
  • różnego rodzaju pouczenia.

Ochrona majątku dłużnika w postępowaniu o zatwierdzenie układu

Na gruncie wprowadzonych regulacji, dłużnik, który zdecyduje się na postępowanie o zatwierdzenie układu, może liczyć na  czteromiesięczną ochronę przed egzekucją oraz przed wypowiadaniem określonych umów. Co więcej, podczas trwania postępowania możliwe jest uchylenie zajęcia dokonanego przed dniem otwarcia postępowania sanacyjnego w postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym, skierowanym do majątku dłużnika.

Aby uzyskać wspomnianą wyżej ochronę, dłużnik zobowiązany jest do podjęcia następujących kroków:

  • podpisania umowy z doradcą restrukturyzacyjnym,
  • ustalenia dnia układowego,
  • przygotowania spisu wierzytelności oraz spisu wierzytelności spornych,
  • przygotowania wstępny planu restrukturyzacyjnego.

Nadużywanie instytucji obwieszczenia

Nowe postępowanie o zatwierdzenie układu wprowadza także regulacje umożliwiające nadzorcy układu na odmowę dokonania obwieszczenia. Może to zrobić, jeżeli w ciągu ostatnich dziesięciu lat dłużnik prowadził postępowanie o zatwierdzenie układu, w którym dokonano obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. A także, jeżeli w ciągu ostatnich dziesięciu lat umorzono postępowanie restrukturyzacyjne prowadzone wobec dłużnika. Wyjątek od tych regulacji stanowi sytuacja, w której umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego nastąpiło za zgodą rady wierzycieli.

Postępowanie o zatwierdzenie układu – czy warto?

Cechą charakterystyczną tego postępowania jest przede wszystkim mniejsza formalność oraz prostota, a co za tym idzie, również mniejsze koszty. Przeprowadzenie tego rodzaju postępowania może okazać się skuteczne dla dłużników, którzy nie potrzebują w swojej firmie rewolucyjnych zmian, a jedynie niewielkie poprawki. Postępowanie to pomaga dłużnikom wypracować porozumienie z wierzycielami, w sytuacji gdy sami nie do końca potrafią to zrobić.