Czego się dowiesz z tego artykułu?

  1. Czym jest postępowanie restrukturyzacyjne?
  2. Jaki jest cel postępowania restrukturyzacyjnego?
  3. Jakie są rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych oraz ich cechy?
  4. Dla kogo jest postępowanie restrukturyzacyjne?
  5. Kto ma tzw. zdolność restrukturyzacyjną?
  6. Jak wygląda cały proces postępowania restrukturyzacyjnego?
  7. Jakie konsekwencje wiążą się z tym, że firma podlega restrukturyzacji?

W dzisiejszych czasach przedsiębiorstwa mogą spotkać się z różnorodnymi wyzwaniami finansowymi, które zagrażają ich stabilności i długotrwałemu funkcjonowaniu. Jednym z rozwiązań, które może pomóc firmom uniknąć bankructwa i uratować swoją egzystencję, jest postępowanie restrukturyzacyjne. To proces sądowy, który daje przedsiębiorcom szansę na odbudowę swojej sytuacji finansowej i odzyskanie kontroli nad firmą.

W niniejszym artykule zaprezentujemy kompleksowy przewodnik po postępowaniu restrukturyzacyjnym. Dowiesz się, czym dokładnie jest restrukturyzacja, jakie są jej cele, a także jakie korzyści i narzędzia oferuje przedsiębiorstwu. Omówimy również kluczowe etapy tego procesu.

Jeśli chcesz poznać wszystkie szczegóły związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym oraz dowiedzieć się, jakie są dostępne rodzaje tego procesu, to jesteś we właściwym miejscu. Zapraszamy do dalszej lektury!

Postępowanie restrukturyzacyjne — wprowadzenie

Proces restrukturyzacyjny to formalne działania podjęte w sądzie, mające na celu ratowanie firmy przed upadłością lub bankructwem. To najprostsze wyjaśnienie pojęcia restrukturyzacji. Prawo restrukturyzacyjne dostarcza przedsiębiorstwu specjalnych narzędzi, które pomagają w osiągnięciu tego celu. Pierwszym z tych narzędzi jest kompleksowa ochrona prawna, obejmująca ochronę przed egzekucją oraz wstrzymaniem wypowiedzenia kluczowych umów, takich jak umowa kredytowa, leasingowa, najmu czy dzierżawy. Dzięki temu przedsiębiorca może prowadzić działalność bez ryzyka ze strony wierzycieli, co pozwala mu skoncentrować się na generowaniu dochodów.

Kolejnym istotnym elementem procesu restrukturyzacyjnego jest sposób, w jaki dłużnik (firma) komunikuje się z wierzycielami. Organizowane jest zgromadzenie wierzycieli, na którym głosuje się nad przyjęciem układu restrukturyzacyjnego, czyli nowego planu spłaty zobowiązań. Dzięki temu przedsiębiorstwo nie musi negocjować indywidualnie z każdym wierzycielem, lecz tylko z większością, co zwiększa szanse na uzyskanie preferencyjnych warunków spłaty długów. Po zaakceptowaniu układu firma może skorzystać z wielu korzyści, takich jak umorzenie kosztów egzekucji i sądowych, umorzenie odsetek, wydłużenie okresu spłaty lub nawet redukcja kapitału. Skuteczna restrukturyzacja przynosi korzyści zarówno dłużnikowi, jak i wierzycielom, którzy mają szansę odzyskać swoje należności. W przypadku niepowodzenia grozi upadłość, co jest motywacją dla wierzycieli do zawarcia układu. Bez wątpienia układ restrukturyzacyjny stanowi najlepszy sposób na wyjście z długów firmy i można go przeprowadzić w ramach określonej procedury restrukturyzacyjnej. A teraz, jakie są dostępne rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych?

Cel postępowania restrukturyzacyjnego

Zgodnie z art. 3 ustawy — Prawo restrukturyzacyjne, celem procesu restrukturyzacji jest zapobieżenie ogłoszeniu upadłości dłużnika poprzez umożliwienie mu restrukturyzacji za pomocą zawarcia układu z wierzycielami lub, w przypadku postępowania sanacyjnego, poprzez podejmowanie działań naprawczych, jednocześnie zapewniając ochronę uprawnionych interesów wierzycieli. To oznacza, że celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie bankructwa dłużnika poprzez restrukturyzację jego sytuacji finansowej przy jednoczesnym zachowaniu praw i interesów wierzycieli.

Postępowanie restrukturyzacyjne nie jedno ma imię, czyli o rodzajach sądowej restrukturyzacji

Możemy wyróżnić cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych, z których każdy ma swoje własne cechy i zastosowanie. Zatem, jakie opcje są dostępne dla przedsiębiorstw w trudnej sytuacji finansowej?

Postępowanie restrukturyzacyjne
  • Postępowanie o zatwierdzenie układu (PZU) – ten rodzaj restrukturyzacji jest stosunkowo nowy, wprowadzony na wzór restrukturyzacji uproszczonej/covidowej w grudniu 2021 roku. Jest to popularny wybór wśród przedsiębiorców, ponieważ umożliwia szybkie uzyskanie korzyści. W przypadku PZU to doradca restrukturyzacyjny, a nie sąd, otwiera postępowanie restrukturyzacyjne. To przekłada się na szybki start procesu, a także na korzyści takie jak ochrona przed egzekucją czy wypowiedzeniem kluczowych umów;
  • Przyspieszone postępowanie układowe — w tym przypadku doradca restrukturyzacyjny odgrywa znaczącą rolę. Jego zadaniem jest stworzenie kompleksowego planu układowego, organizacja głosowania wierzycieli oraz działania mające na celu zawieszenie postępowania egzekucyjnego. To tryb, który nie może się toczyć bez udziału doradcy restrukturyzacyjnego;
  • Postępowanie układowe — to rodzaj restrukturyzacji, który wyróżnia się dwoma ważnymi cechami. Pierwsza z nich to możliwość zawarcia układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności. Druga to fakt, że może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. W przeciwnym przypadku proces restrukturyzacji w ramach postępowania układowego jest niedopuszczalny;
  • Postępowanie sanacyjne — to rodzaj postępowania, które umożliwia dłużnikowi przeprowadzenie działań sanacyjnych oraz zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności. Jest to proces skierowany na ratowanie przedsiębiorstwa i umożliwienie mu powrotu do stabilności finansowej.

Postępowanie restrukturyzacyjne — dla kogo?

Postępowanie restrukturyzacyjne jest szczególnym rodzajem postępowania w sądzie. Dlatego jego dokładną regulację prawną można znaleźć w różnych aktach prawnych, nie tylko w Kodeksie postępowania cywilnego, ale także w Ustawie z dnia 15 maja 2015 roku, znaną jako Prawo restrukturyzacyjne.

Według obowiązujących przepisów tego prawa, restrukturyzacja obejmuje umożliwienie dłużnikowi, który jest niewypłacalny lub znajduje się w sytuacji zagrożenia niewypłacalnością, zawarcia układu z jego wierzycielami oraz określa konsekwencje tego układu. Ponadto reguluje ona również proces przeprowadzania działań mających na celu naprawę sytuacji finansowej dłużnika.

Warto zaznaczyć, że to rozróżnienie (na dłużnika zagrożonego niewypłacalnością oraz już niewypłacalnego) nie wpływa na możliwość skorzystania z procedur restrukturyzacyjnych. Sąd, który otwiera postępowanie restrukturyzacyjne, nie sprawdza, czy dłużnik jest zagrożony niewypłacalnością, czy już nią jest. Nie wprowadza żadnych specjalnych procedur restrukturyzacyjnych ani nie dostosowuje ich do konkretnej sytuacji dłużnika.

A kiedy występuje owa niewypłacalność? Wtedy, gdy majątek dłużnika nie jest wystarczający, aby pokryć wszystkie jego długi. Aby uznać, że niewypłacalność istnieje, zakłada się, że taki stan musi trwać przez co najmniej 3 miesiące. W przypadku spółek osobowych, w których żaden ze wspólników ponoszących nieograniczoną odpowiedzialność osobistą nie jest osobą fizyczną, niewypłacalność występuje, gdy suma długów przekracza wartość majątku. Aby uznać ten stan za trwały, musi on istnieć przez co najmniej 24 miesiące.

Kto ma zdolność restrukturyzacyjną, czyli kto może się „zrestrukturyzować”?

Art. 4 ustawy Prawo restrukturyzacyjne, z której to przepisów należy korzystać, chcąc zagłębić temat postępowania restrukturyzacyjnego, określa katalog podmiotów posiadających tzw. zdolność restrukturyzacyjną. I tak też, należą do nich:

  1. przedsiębiorcy w rozumieniu Kodeksu cywilnego;
  2. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, proste spółki akcyjne i spółki akcyjne nieprowadzące działalności gospodarczej;
  3. wspólnicy osobowych spółek handlowych ponoszące odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem;
  4. wspólnicy spółki partnerskiej.

Postępowanie restrukturyzacyjne — jak wygląda cały proces?

Proces restrukturyzacji to kompleksowy i wieloetapowy proces mający na celu poprawę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, które jest zagrożone niewypłacalnością lub jest już niewypłacalne.

Postępowanie restrukturyzacyjne

Poniżej przedstawiamy ogólny zarys procesu restrukturyzacji:

  1. Ocena sytuacji finansowej — pierwszym krokiem jest dokładna ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. To obejmuje analizę aktywów, pasywów, zadłużenia, przepływów pieniężnych i innych aspektów finansowych. Celem jest zrozumienie źródeł problemów finansowych i określenie zakresu restrukturyzacji;
  2. Zatrudnienie doradcy restrukturyzacyjnego — w wielu przypadkach przedsiębiorstwa korzystają z usług doradców restrukturyzacyjnych, którzy pomagają w opracowaniu i wdrożeniu planu restrukturyzacji. Doradca może także być konieczny w ramach procedur prawnych, takich jak Postępowanie o Zatwierdzenie Układu (PZU). Jeżeli potrzebujesz pomocy doradcy restrukturyzacyjnego — zapraszam do kontaktu;
  3. Opracowanie planu restrukturyzacji — na podstawie oceny sytuacji finansowej tworzony jest plan restrukturyzacji. Plan ten określa, jakie działania zostaną podjęte w celu poprawy płynności finansowej i spłaty zobowiązań. Plan może obejmować redukcję kosztów, restrukturyzację zadłużenia, sprzedaż aktywów lub inne działania;
  4. Komunikacja z wierzycielami — wartościowy element restrukturyzacji to rozmowy z wierzycielami w celu uzyskania ich wsparcia dla planu restrukturyzacyjnego. To może obejmować negocjacje dotyczące warunków spłaty długów, zawarcie układu z wierzycielami lub inne formy porozumienia;
  5. Wdrożenie planu restrukturyzacji — po zaakceptowaniu planu restrukturyzacji przez wszystkie zaangażowane strony, wdraża się konkretne działania zgodnie z planem. Mogą to być zmiany w zarządzaniu firmą, redukcja kosztów, restrukturyzacja długu, przeprowadzenie sprzedaży aktywów itp.;
  6. Kontrola postępu — proces restrukturyzacji jest monitorowany na bieżąco, aby upewnić się, że plan jest realizowany zgodnie z założeniami. Jeśli pojawiają się trudności lub zmiany w sytuacji, może być konieczne dostosowanie planu;
  7. Zakończenie restrukturyzacji — gdy przedsiębiorstwo osiągnie stabilność finansową i spłaci swoje zobowiązania zgodnie z planem, proces restrukturyzacji może być zakończony. To może wiązać się z formalnym zatwierdzeniem układu lub zakończeniem procedur prawnych.

Warto zaznaczyć, że proces restrukturyzacji nikiedy bywa skomplikowany i czasochłonny, a jego przebieg może różnić się w zależności od konkretnych okoliczności i rodzaju restrukturyzacji. Dlatego ważne jest, aby skorzystać z odpowiedniej pomocy prawnej oraz być przygotowanym na elastyczność i adaptację w trakcie procesu.

Jakie praktyczne konsekwencje niesie ze sobą fakt, że firma podlega procesowi restrukturyzacji?

W praktyce restrukturyzacja firmy wiąże się z koniecznością dokładnej analizy przedsiębiorstwa, jego majątku oraz zobowiązań finansowych. Zazwyczaj, firma nadal pozostaje pod zarządem swojego właściciela lub kierownictwa, chyba że sąd ustanowi zarządcę. Jeśli sąd zdecyduje o powołaniu zarządcy, to zarządzanie firmą będzie niezależne od właściciela.

Ponadto, zarówno rozpoczęcie jak i zakończenie procesu restrukturyzacji ma istotne skutki dla możliwości dochodzenia wierzytelności objętych restrukturyzacją. Na przykład, postępowanie egzekucyjne w sprawie wierzytelności objętej układem, które rozpoczęło się przed rozpoczęciem przyspieszonego postępowania układowego, zostaje automatycznie zawieszone od dnia rozpoczęcia postępowania układowego.

Dodatkowo, w przypadku wierzycieli, którzy posiadają zabezpieczenie swoich wierzytelności w formie hipoteki, zastawu lub innych zabezpieczeń, egzekucja będzie możliwa tylko w odniesieniu do tych konkretnych zabezpieczeń. Co istotne, od momentu, w którym postanowienie zatwierdzające układ będzie prawomocne, wszelkie postępowania zabezpieczające i egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi w celu zaspokojenia wierzytelności objętych układem zostają automatycznie umorzone.

Podsumowanie

Postępowanie restrukturyzacyjne to narzędzie, które może okazać się kluczowe dla przedsiębiorstw w trudnej sytuacji finansowej. To szansa na uniknięcie bankructwa, odbudowę stabilności i kontroli nad firmą. Omówione w tym artykule cele, rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych i etapy procesu stanowią wartościową wiedzę dla przedsiębiorców oraz właścicieli firm.

Jeśli Twoja firma boryka się z problemami finansowymi lub zagrożeniem niewypłacalnością, niezwłocznie zacznij działać. Skorzystanie z pomocy doradcy restrukturyzacyjnego może okazać się kluczowe dla sukcesu procesu restrukturyzacji. Dzięki jego wsparciu będziesz miał szansę na odbudowę swojej firmy, zachowanie praw wierzycieli i uniknięcie upadłości.

Twoja firma zmaga się z problemami finansowymi lub jest zagrożona niewypłacalnością? Chciałbyś dowiedzieć się więcej o możliwościach, jakie oferuje postępowanie restrukturyzacyjne? Skontaktuj się z nami już dziś, aby uzyskać profesjonalną pomoc doradcy restrukturyzacyjnego.