Przedsiębiorca, który chce uchronić swoją formę przed upadłością, ma możliwość przeprowadzenia restrukturyzacji. W chwili obecnej Prawo restrukturyzacyjne umożliwia, aż cztery rodzaje postępowań. Spośród wszystkich z nich, dłużnik powinien wybrać takie, które jest „szyte na miarę” jego aktualnych potrzeb i celu, jaki zamierza osiągnąć. Jednym z możliwych do przeprowadzenia postępowań jest przyspieszone postępowanie układowe. To właśnie jego charakterystykę chciałbym przedstawić w dzisiejszym wpisie.

Cel postępowania restrukturyzacyjnego

Zanim przejdę do opisu przyspieszonego postępowania układowego, a także charakterystyki związanej z jego przeprowadzaniem, chciałbym zacząć od początku. A początkiem tym, powinno być przedstawienie celu jaki służy samej restrukturyzacji. Po co w ogóle ją przeprowadzać? Najogólniej rzecz ujmując, restrukturyzacja ma zapobiec ogłoszeniu upadłości, której chyba żaden przedsiębiorca ogłosić by nie chciał. Dochodzi do tego poprzez  umożliwienie mu spłaty zobowiązań i kontynuowania prowadzenia działalności gospodarczej. Ale przyglądając się tematowi nieco szerzej, należy wskazać, że ma ona służyć nie tylko zapobiegnięciu bankructwa, ale także poprawie rentowności prowadzonej działalności gospodarczej. Chodzi więc o podejmowanie takich działań (nie tylko prawnych, ale także faktycznych), które będą maksymalizować zyski i minimalizować koszty przedsiębiorstwa. W całej restrukturyzacji istotne jest także podejmowanie takich działań, które będą sprzyjać rozwojowi firmy poprzez np.: pozyskanie nowych klientów.

Zainicjowanie procedury, czyli kilka słów o wniosku

Nie będzie raczej niczym odkrywczym informacja, że aby wszcząć całą procedurę, czyli zainicjować przyspieszone postępowanie układowe, należy złożyć stosowny wniosek. Samo przygotowanie wniosku jest istotne, ponieważ właśnie to pismo procesowe inicjuje całe postępowanie. Dlatego warto przy jego sporządzania skorzystać z pomocy doradcy restrukturyzacyjnego i unikać działania na własną rękę.

Wniosek o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego powinien zawierać:

  • oznaczenie sądu oraz dłużnika i jego pełnomocników,
  • wskazanie rodzaju pisma wraz z określeniem żądania,
  • przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających wniosek (jeśli to konieczne – także właściwość sądu),
  • pozostałą część merytoryczną oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności,
  • propozycje układowe wraz ze wstępnym planem restrukturyzacyjnym,
  • wskazanie wszystkich miejsc, w których znajduje się przedsiębiorstwo i pozostały majątek dłużnika,
  • aktualny wykaz majątku wraz z jego szacunkową wartością,
  • bilans sporządzony przez dłużnika dla celów postępowania na dzień przypadający w okresie 30 dni przed dniem złożenia wniosku,
  • wykaz wierzycieli,
  • wysokości wierzytelności przysługujących każdemu z wierzycieli oraz wskazanie terminów zapłaty,
  • wykaz wierzytelności spornych,
  • sumę wierzytelności z wyszczególnieniem sumy wierzytelności objętej z mocy prawa układem, sumy wierzytelności, która może zostać objęta układem po wyrażeniu zgody przez wierzyciela, oraz sumy wierzytelności spornych.

Na koniec, należy pamiętać o podpisie i wyszczególnieniu wszystkich załączników.

Jak widać, sama ilość informacji, która musi zostać zawarta (a to i tak jedynie ogólny zarys wniosku), może wzbudzić wiele wątpliwości wśród osób, które robią to samodzielnie, bez pomocy doradcy restrukturyzacyjnego. Dodając do tego jeszcze konieczność skompletowania reszty dokumentów, może się zrobić niemały bałagan. Dobrze sporządzony wniosek może być wyznacznikiem tego w jaki sposób przebiegnie reszta postępowania.  Jakiekolwiek błędy czy uchybienia w tym zakresie mogą się przełożyć na odmowę otwarcia przez sąd postępowania restrukturyzacyjne. Dobrze sporządzony wniosek oznacza także przyspieszenie całej restrukturyzacji.

Przyspieszone postępowanie układowe – przebieg postępowania

Przyspieszone postępowanie układowe można podzielić na dwa etapy. Pierwszy z nich dotyczy rozpoznania wniosku o otwarcie postępowania układowego. Drugi zaś, to już właściwe postępowanie, któremu bieg nadaje sąd po zatwierdzeniu wniosku. Wraz z rozpoczęciem procedury przyspieszonego postępowania układowego, zarówno wobec dłużnika jak i wierzyciela przewidziane są różne konsekwencje. W dzisiejszym wpisie skupię się jednak na dłużniku – przedsiębiorcy, który chce uniknąć bankructwa i zamknięcia prowadzonej przez siebie firmy.

Przede wszystkim, po otwarciu przyspieszonego postępowania układowego do zadań dłużnika należy:

  • udzielenie sędziemu-komisarzowi i nadzorcy sądowemu wszelkich potrzebnych wyjaśnień,
  • udostępnienie dokumentów dotyczących jego przedsiębiorstwa i majątku,
  • umożliwia nadzorcy sądowemu zapoznanie się z jego przedsiębiorstwem, a w szczególności z jego księgami rachunkowymi.

Również wtedy, mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz mienie należące do dłużnika staje się masą układową.

Wszczęcie przyspieszonego postępowania układowego daje także sądowi możliwość uchylenia zarządu własnego dłużnika nad jego majątkiem i ustanowienie zarządcy. Decyzja czy tak się stanie zostaje wydana w granicach swobodnej oceny sądu, jednak aby mógł on ją wydać, musi zostać spełniona chociaż jedna ze wskazanych przesłanek:

  • dłużnik, chociażby nieumyślnie, naruszył prawo w zakresie sprawowania zarządu, czego skutkiem było pokrzywdzenie wierzycieli lub możliwość takiego pokrzywdzenia w przyszłości,
  • oczywiste jest, że sposób sprawowania zarządu nie daje gwarancji wykonania układu lub dla dłużnika ustanowiono kuratora,
  • dłużnik nie wykonuje poleceń sędziego-komisarza lub nadzorcy sądowego, w szczególności nie złożył w wyznaczonym przez sędziego-komisarza terminie propozycji układowych zgodnych z prawem.

Ochrona dłużnika przed egzekucją

Otwarcie przyspieszonego postępowania układowego wiąże się z ochroną dłużnika przed egzekucją. Oznacza to, że wraz z dniem wydania przez sąd postanowienia o otwarciu przyspieszonego postępowania układowego, postępowania egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętej z mocy prawa układem, które zostały wszczęte przed otwarciem przyspieszonego postępowania układowego, ulegają zawieszeniu. Należy jednak pamiętać, że zawieszenie egzekucji nie jest równoznaczne z uchyleniem dokonanych zajęć. Po wszczęciu przyspieszonego postępowania układowego niedopuszczalne jest także wszczęcie postępowania egzekucyjnego.

Zgromadzenie wierzycieli i zatwierdzenie układu

Po otwarciu przyspieszonego postępowania układowego nadzorca sądowy ma dwa tygodnie na sporządzenie i złożenie sędziemu-komisarzowi:

  • planu restrukturyzacyjnego uwzględniającego propozycje restrukturyzacji przedstawione przez dłużnika,
  • spis wierzytelności,
  • spis wierzytelności spornych.

Następnie, sędzia-komisarz wyznacza termin zgromadzenia wierzycieli w celu przeprowadzenia głosowania nad układem. Po przyjęciu układu, przychodzi czas na wyznaczenie terminu rozprawy w celu jego rozpoznania. Termin rozprawy wyznacza sędzia – komisarz. Z dniem uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzenie układu, nadzorca albo zarządca obejmują funkcję nadzorcy wykonania układu. Nadzorca wykonania układu zobowiązany jest raz na trzy miesiące składać do sądu sprawozdanie dotyczące wykonywania planu restrukturyzacyjnego oraz wykonywania układu. Po jego wykonaniu sąd lub wyegzekwowaniu wierzytelności objętych układem, sąd wydaje postanowienie o wykonaniu układu.

Przyspieszone postępowanie układowe – czy warto?

Jak wspomniałem na początku, dokonując wyboru jednego z czterech sądowych rodzajów postępowań restrukturyzacyjnych należy wziąć pod uwagę szereg różnych, indywidualnych czynników firmy. Ochrona dłużnika przed egzekucją czy krótki czas trwania postępowania to niewątpliwe zalety przyspieszonego postępowania układowego. Przed podjęciem ostatecznej decyzji, warto jednak skorzystać z porady doradcy restrukturyzacyjnego.