Ile może trwać restrukturyzacja firmy?

Postępowanie restrukturyzacyjne to procedura, której celem jest uniknięcie upadłości dłużnika poprzez umożliwienie mu podjęcia działań zmierzających do poprawy sytuacji finansowej. Głównym zadaniem tego postępowania jest przywrócenie dłużnikowi zdolności do regulowania zobowiązań w efektywny sposób. Dodatkowo, podjęcie działań restrukturyzacyjnych we właściwym czasie pozwala członkom zarządu spółki uniknąć osobistej odpowiedzialności za długi przedsiębiorstwa. Ile trwa restrukturyzacja? Przyjrzyjmy się temu bliżej.

W polskim systemie prawnym wyróżnia się kilka rodzajów postępowań restrukturyzacyjnych, różniących się stopniem sformalizowania, zakresem ochrony dłużnika oraz wymaganiami proceduralnymi.

Czas trwania procesu restrukturyzacyjnego zależy od różnych czynników, które mogą wpłynąć na jego długość. Do najważniejszych z nich należą:

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa zaczyna się od złożenia wniosku o otwarcie postępowania, a następnie przechodzi przez kolejne etapy, takie jak sporządzenie spisu wierzytelności, opracowanie planu restrukturyzacyjnego, przyjęcie układu przez wierzycieli oraz jego zatwierdzenie przez sąd, a na końcu wdrożenie planu w życie.

Jest to najmniej sformalizowana forma restrukturyzacji, w której dłużnik w pewnym stopniu zachowuje kontrolę nad swoim przedsiębiorstwem. Postępowanie to może być prowadzone
w dwóch wariantach:

Procedura rozpoczyna się od zawarcia umowy z nadzorcą układu. Po zawarciu umowy przedsiębiorca przystępuje do gromadzenia niezbędnych dokumentów i informacji, które są wymagane do przejścia do kolejnego etapu postępowania. Czas potrzebny na przygotowanie tych materiałów zależy od specyfiki i sytuacji firmy, ale zazwyczaj proces ten trwa około tygodnia, choć w niektórych przypadkach może być krótszy lub dłuższy. Następnie może dojść do zgłoszenia obwieszczenia w systemie Krajowego Rejestru Zadłużonych (KRZ).

Dłużnik samodzielnie zbiera głosy wierzycieli nad układem, a sąd włącza się dopiero na etapie jego zatwierdzenia, kontrolując zgodność działań z przepisami prawa.

Proces zbierania głosów nie może trwać zbyt długo, ponieważ jeśli w ciągu trzech miesięcy od oddania pierwszego głosu przez wierzyciela, sąd nie otrzyma wniosku o zatwierdzenie układu, to oddany głos straci ważność. Sporządzenie wniosku o zatwierdzenie układu wymaga dużego nakładu pracy. Dlatego, aby procedura była skuteczna, wszystkie głosy muszą zostać zebrane, a wniosek formalnie przygotowany i wysłany do sądu w ciągu trzech miesięcy. W przeciwnym razie, zebrane głosy stopniowo stracą ważność.
Kolejno, jeśli decyzja sądu pierwszej instancji nie zostanie zaskarżona, a postępowanie przebiega sprawnie, cała procedura restrukturyzacyjna może zostać zakończona w ciągu 4-5 miesięcy. Taki czas sprawia, że postępowanie to stanowi szybkie i efektywne rozwiązanie problemów przedsiębiorcy. Po zatwierdzeniu układu przez sąd następuje etap realizacji ustaleń z wierzycielami. Przedsiębiorca będzie musiał zacząć regulować swoje zobowiązania zgodnie z nowym harmonogramem spłat.

Oba te tryby są bardziej sformalizowane i wymagają postanowienia sądu o otwarciu postępowania. Zapewniają dłużnikowi ochronę przed egzekucją, z wyjątkiem wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo, którzy mogą prowadzić egzekucję z przedmiotu zabezpieczenia. W obu przypadkach dłużnik jest zobowiązany do uzyskania zgody nadzorcy sądowego na czynności przekraczające zwykły zarząd.

Różnica polega na trybie głosowania nad układem:

Przyspieszone postępowanie układowe ma na celu szybkie przeprowadzenie procesu restrukturyzacyjnego. W związku z tym w tym trybie obowiązują krótsze terminy, m.in. dla rozpatrzenia wniosku restrukturyzacyjnego, opracowania spisu wierzytelności oraz planu restrukturyzacyjnego przez nadzorcę sądowego. Czas trwania całego postępowania wynosi zazwyczaj od 3 do 4 miesięcy.

W ramach tego postępowania dłużnik ma możliwość zawarcia układu po przygotowaniu
i zatwierdzeniu spisu wierzytelności w uproszczonej formie. Warto zauważyć, że wierzyciele nie mają możliwości zgłaszania sprzeciwów wobec wpisania ich wierzytelności do spisu, co może wpłynąć na ich interesy. Z tego względu przyspieszone postępowanie układowe jest dopuszczalne tylko w sytuacji, gdy co najmniej 75% wierzytelności jest bezspornych.

W praktyce jednak, czas ten nierzadko ulega znacznemu wydłużeniu. W większych miastach tego typu postępowania mogą się wydłużyć nawet o kilkanaście miesięcy. A zatem czas trwania postępowań układowych, zarówno przyspieszonych, jak i standardowych, może sięgać od kilkunastu miesięcy do kilku lat. Zależy to od takich czynników jak liczba i struktura wierzycieli, czas potrzebny na przygotowanie propozycji układowych oraz podejście wierzycieli do sprawy. W przeciwieństwie do postępowania o zatwierdzenie układu, które ma określony czas trwania, przepisy nie przewidują limitu czasu dla postępowania układowego.

Najbardziej kompleksowy rodzaj restrukturyzacji, którego celem jest głęboka reorganizacja przedsiębiorstwa. Obejmuje pełne zawieszenie postępowań egzekucyjnych i uniemożliwia wierzycielom wszczynanie nowych działań egzekucyjnych oraz ustanawianie zabezpieczeń.
Do działań sanacyjnych należą m.in.:

Postępowanie to jest jednak szczególnie złożone i wymaga spełnienia wielu warunków formalnych.

Postępowanie sanacyjne zapewnia szeroką ochronę przed egzekucją, co umożliwia przedsiębiorstwu podejmowanie działań mających wpływ nie tylko na jego sytuację, ale również na osoby trzecie, które nie uczestniczą w postępowaniu. W związku z tym postępowanie to jest nadzorowane ściśle przez sąd oraz wierzycieli.
Jednym z kluczowych dokumentów w procesie sanacji jest plan restrukturyzacyjny, który opracowuje zarządca. Zawiera on szczegółowy opis działań mających na celu przywrócenie przedsiębiorstwa do stabilności finansowej, co pozwala uczestnikom postępowania ocenić, czy osiągnięcie porozumienia i realizacja układu są możliwe.

Postępowanie sanacyjne powinno zakończyć się w ciągu 12 miesięcy, a jego celem jest przywrócenie przedsiębiorstwu zdolności do spłaty zobowiązań i zapewnienie możliwości wykonania układu. Postępowanie zatem kończy się w momencie, gdy sąd zdecyduje
o zatwierdzeniu lub odrzuceniu układu.

Czas trwania postępowania restrukturyzacyjnego różni się w zależności od jego rodzaju oraz sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Najszybsze jest postępowanie o zatwierdzenie układu, które może zakończyć się w ciągu kilku miesięcy. Z kolei postępowanie sanacyjne, ze względu na swoją złożoność i szeroki zakres działań, może trwać nawet kilka lat. Kluczowym czynnikiem wpływającym na długość procesu jest kondycja finansowa firmy oraz stopień zawiłości sprawy.
Podjęcie decyzji o wyborze procesu restrukturyzacji nie jest proste, dlatego na tym etapie warto skorzystać z profesjonalnej porady lub opinii prawnej. Staranne zaplanowanie całego procesu może znacząco zwiększyć szanse na sukces, a ponadto pomóc w przywróceniu płynności finansowej przedsiębiorstwa.

Masz pytania dotyczące tego tematu? Zapraszam do kontaktu.