Restrukturyzacja – czego nie obejmuje?

Restrukturyzacja stanowi jedno z najważniejszych narzędzi umożliwiających podmiotom zadłużonym przywrócenie zdolności finansowej, przy jednoczesnym stworzeniu wierzycielom możliwości zaspokojenia ich roszczeń. Istotnym zagadnieniem w ramach tej procedury jest precyzyjne określenie kategorii wierzytelności, które zgodnie z przepisami prawa mogą zostać objęte układem restrukturyzacyjnym. Prawidłowa interpretacja tych regulacji pozwala stronom postępowania – zarówno dłużnikom, jak i wierzycielom – na świadome i efektywne uczestnictwo w procesie. Bardzo ważne jest również zrozumienie przesłanek prawnych oraz warunków, które determinują możliwość objęcia określonych wierzytelności układem za zgodą wierzyciela.

Wierzytelności objęte układem na podstawie przepisów prawa restrukturyzacyjnego obejmują wszystkie roszczenia powstałe przed datą otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, z wyjątkiem tych wyłączonych z układu na mocy ustawy. Oznacza to, że ich włączenie w proces restrukturyzacji następuje automatycznie i nie wymaga dodatkowej zgody wierzycieli, chyba że przepisy przewidują inaczej.

Do tej grupy należą przede wszystkim zobowiązania pieniężne wynikające z umów lub innych podstaw prawnych, których źródłem są działania dłużnika. Decydujące znaczenie ma data otwarcia postępowania, która stanowi moment graniczny dla uwzględnienia wierzytelności w układzie. Roszczenia istniejące przed tym terminem mogą zostać objęte restrukturyzacją, co daje wierzycielom możliwość uczestnictwa w głosowaniu nad układem oraz w realizacji przyjętego planu restrukturyzacyjnego.

Układ restrukturyzacyjny nie obejmuje następujących wierzytelności:

Układ nie obejmuje również:

Zgoda wierzyciela na objęcie takich wierzytelności układem musi być bezwarunkowa, nieodwołalna i wyrażona najpóźniej przed głosowaniem nad układem. Może zostać złożona ustnie do protokołu na zgromadzeniu wierzycieli.

Jeżeli dłużnik przedstawi propozycje układowe gwarantujące wierzycielowi zabezpieczonemu pełne zaspokojenie jego roszczeń, w tym należności ubocznych przewidzianych w umowie będącej podstawą zabezpieczenia lub zaspokojenie w stopniu równoważnym oczekiwanemu przy dochodzeniu roszczeń z przedmiotu zabezpieczenia, zgoda wierzyciela na objęcie układem nie jest wymagana.

Do wierzytelności zabezpieczonych przeniesieniem własności rzeczy, praw lub innych dóbr na wierzyciela stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące wierzytelności zabezpieczonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską.

Warto także nadmienić, że wierzytelności, które nie mogą zostać objęte układem, muszą być uregulowane przez dłużnika niezależnie od postępowania restrukturyzacyjnego. Dodatkowo, zobowiązania powstałe po dniu rozpoczęcia postępowania nie mogą zostać uwzględnione w układzie, co oznacza, że dłużnik jest zobowiązany do ich bieżącej spłaty. Data otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego pełni rolę granicy, oddzielającej zobowiązania, które mogą zostać objęte układem, od tych, które nie podlegają procesowi restrukturyzacyjnemu.

Niektóre wierzytelności mogą być objęte układem restrukturyzacyjnym jedynie wtedy, gdy wierzyciel wyrazi na to zgodę. Dotyczy to przede wszystkim wierzytelności, które są zabezpieczone na rzeczach, takich jak hipoteki czy zastawy. W przypadku tych wierzytelności, wierzyciel musi wyrazić zgodę na włączenie swojej wierzytelności do układu, co zazwyczaj wiąże się z negocjacjami dotyczącymi warunków spłaty. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, w której dłużnik przedstawi wierzycielowi propozycję układu, która zapewnia pełne zaspokojenie jego wierzytelności, łącznie z należnościami ubocznymi wynikającymi z umowy, która stanowiła podstawę ustanowienia zabezpieczenia.
Wierzytelności zabezpieczone mają istotne znaczenie w procesie restrukturyzacyjnym, ponieważ zapewniają wierzycielowi pewność odzyskania swoich roszczeń. Choć negocjacje w sprawie warunków układu mogą być trudne i czasochłonne, często prowadzą do osiągnięcia porozumienia między stronami, co umożliwia dalsze prowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego.

Dzień rozpoczęcia postępowania restrukturyzacyjnego stanowi moment, który wyznacza rozgraniczenie pomiędzy wierzytelnościami, które mogą zostać objęte układem, a tymi, które muszą być spłacane na dotychczasowych warunkach. Wierzytelności, które powstały przed tym dniem, mogą zostać uwzględnione w restrukturyzacji, natomiast zobowiązania powstałe po rozpoczęciu postępowania nie mogą być częścią układu i muszą być regulowane przez dłużnika zgodnie z pierwotnymi warunkami.

Konsekwencją tego rozgraniczenia jest fakt, że wierzyciele, których wierzytelności powstały przed dniem otwarcia postępowania, mogą zgłosić swoje roszczenia i uczestniczyć w głosowaniu nad układem. Natomiast wierzyciele, którzy mają wierzytelności powstałe po tym dniu, nie mogą brać udziału w układzie, a ich należności muszą być spłacane przez dłużnika w pełnej wysokości.

Ponadto, w ramach procesu restrukturyzacji wierzyciel może wyrazić zgodę na objęcie swojej wierzytelności układem. Zgoda ta jest szczególnie ważna w przypadku wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo. Tylko wtedy, gdy wierzyciel wyrazi zgodę, jego wierzytelność może zostać uwzględniona w układzie, a wierzyciele, którzy wyrażą taką zgodę, mają prawo do głosowania nad układem. Wyrażenie zgody na objęcie wierzytelności układem wiąże się z akceptacją zmienionych warunków spłaty roszczenia, takich jak obniżenie kwoty zadłużenia, wydłużenie terminu spłaty czy inne zmiany ustalone w trakcie negocjacji. Brak zgody wierzyciela na objęcie wierzytelności układem może prowadzić do konieczności indywidualnego ustalenia warunków spłaty lub rozstrzygania ewentualnych sporów, co może opóźnić lub skomplikować przebieg procesu restrukturyzacyjnego.

Restrukturyzacja przedsiębiorstw wymaga precyzyjnego ustalenia, które wierzytelności mogą zostać objęte układem, a które nie podlegają restrukturyzacji. Wierzytelności powstałe przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego mogą bowiem zostać uwzględnione w układzie, jednak pewne zobowiązania, takie jak wierzytelności alimentacyjne, roszczenia z tytułu odszkodowań czy wierzytelności zabezpieczone rzeczowo, mogą zostać wyłączone z układu. W przypadku wierzytelności zabezpieczonych, ich objęcie układem jest możliwe tylko za zgodą wierzyciela lub w sytuacji pełnego zaspokojenia roszczeń.
Zatem kluczowe znaczenie ma zrozumienie, które roszczenia mogą zostać objęte układem, a które muszą być regulowane niezależnie od procesu restrukturyzacyjnego. Ostateczny sukces procesu zależy od skutecznego zrównoważenia interesów dłużników i wierzycieli, z uwzględnieniem wyłączeń, które mogą wpłynąć na kształt finalnego układu.

Masz pytania dotyczące restrukturyzacji swojej firmy? Zapraszam do kontaktu.