To całkiem naturalne, że firma, która wpada w kłopoty finansowe, poszukuje rozwiązań, które mogą ją z nich wyciągnąć. Bardzo często wówczas przedsiębiorcy podejmują decyzję o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego. Jego głównym celem jest ochrona przed upadłością. Postępowanie powinno być przeprowadzone w taki sposób, aby firma uniknęła konieczności ogłaszania bankructwa. Chodzi zatem w dużej mierze o jak najlepsze pokierowanie postępowaniem. Rola doradcy restrukturyzacyjnego w dużej mierze właśnie do tego się sprowadza. Oprócz tego, że doświadczony doradca restrukturyzacyjny powinien podejmować takie działania, które pomogą firmie wyjść z kryzysu finansowego, to nie należy zapominać, że jego obecność podczas postępowania jest obligatoryjna i wynika wprost z przepisów Ustawy – Prawo restrukturyzacyjne. Zatem – jaka jest rola doradcy restrukturyzacyjnego z tytułowego wyjścia z kryzysu finansowego firmy? Wyjaśniam w dalszej części wpisów.

Kim jest doradca restrukturyzacyjny?

Doradca restrukturyzacyjny to ekspert specjalizujący się w dziedzinie restrukturyzacji oraz upadłości firm. Jest to profesjonalista, który posiada wyłączność na wykonywanie pewnych specjalistycznych funkcji w trakcie różnych postępowań prawnych związanych z restrukturyzacją i upadłością przedsiębiorstw.
Osoba taka ma prawo do pełnienia roli syndyka w postępowaniu upadłościowym, a także może być nadzorcą lub zarządcą w postępowaniach restrukturyzacyjnych. Dodatkowo doradca restrukturyzacyjny może funkcjonować jako zarządca w egzekucji przez zarząd przymusowy w ramach postępowania egzekucyjnego. Oprócz tych ról doradca restrukturyzacyjny może oferować usługi doradcze, które obejmują udzielanie porad, opinii i wyjaśnień. Ponadto może świadczyć inne usługi związane z restrukturyzacją i upadłością.
Aby zostać doradcą restrukturyzacyjnym, kandydat musi uzyskać odpowiednią licencję, którą przyznaje Minister Sprawiedliwości. Wszyscy licencjonowani doradcy restrukturyzacyjni są wpisywani na oficjalną listę, którą prowadzi Minister Sprawiedliwości, i która jest ogólnodostępna dla publiczności.

Rola doradcy restrukturyzacyjnego w postępowaniu restrukturyzacyjnym

W trakcie postępowań restrukturyzacyjnych doradca restrukturyzacyjny odgrywa kluczową rolę, mogąc pełnić funkcje nadzorcy układu, nadzorcy sądowego lub zarządcy. Osoba ta pracuje jako organ pozasądowy, a jej specyficzne obowiązki i uprawnienia są zdefiniowane w ramach postępowania restrukturyzacyjnego.
Zakresy uprawnień i obowiązków nadzorcy układu i nadzorcy sądowego mogą się znacząco różnić. Jednak ustawa określa ich wspólnym mianem jako „nadzorców”. Rola doradcy restrukturyzacyjnego w konkretnym postępowaniu zależy od rodzaju procedury restrukturyzacyjnej. Przykładowo, nadzorca układu jest wybierany przez dłużnika i funkcjonuje na podstawie umowy z dłużnikiem, zgodnie z art. 35 Ustawy – Prawo restrukturyzacyjne. W przeciwnym razie nadzorca sądowy oraz zarządca są powoływani przez sąd restrukturyzacyjny, jak to jest określone w art. 38 i art. 51 Ustawy – Prawo restrukturyzacyjne.
Kwestia pełnienia funkcji w postępowaniu nie jest jednolita i zależna jest od wielu czynników. Włączając w to decyzje sądu oraz specyfikę umowy z dłużnikiem. Niezależnie od tego, którą z tych ról pełni doradca, wymaga to od niego posiadania wysokich kwalifikacji. W celu zapewnienia najwyższego poziomu profesjonalizmu ustawa wymaga, aby funkcje nadzorcy lub zarządcy pełniły wyłącznie osoby posiadające licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Funkcję tę mogą pełnić także spółki handlowe, której wspólnicy lub członkowie zarządu są licencjonowanymi doradcami restrukturyzacyjnymi. Wprowadzenie tego wymogu ma na celu zabezpieczenie procesu restrukturyzacyjnego oraz zapewnienie, że jest on prowadzony z należytą starannością.

Rola doradcy restrukturyzacyjnego w poszczególnych postępowaniach

Istnieje cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych. W każdym z nich doradca restrukturyzacyjny wykonuje określoną przez przepisy prawa funkcję. To samo dotyczy jego roli w ramach postępowania upadłościowego oraz egzekucyjnego.

  1. Postępowanie o zatwierdzenie układu – w postępowaniu o zatwierdzenie układu, które charakteryzuje się znacznym odformalizowaniem, doradca restrukturyzacyjny odgrywa znaczącą rolę. Całość procesu przebiega głównie poza sądem, z wyjątkiem momentu zatwierdzania układu przez sąd. W tym kontekście nadzorca układu, który jest wybierany przez dłużnika — przedsiębiorcę, wykonuje swoje działania na podstawie umowy zawartej z dłużnikiem.
    Osoba wybrana do pełnienia tej roli musi mieć licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Gwarantuje to jej kompetencje do skutecznego wspomagania procesu restrukturyzacji przedsiębiorstwa. Zwłaszcza w aspekcie opracowania solidnego planu restrukturyzacyjnego. Wybranie doradcy, który cieszy się zaufaniem stron zaangażowanych w proces naprawczy, umożliwia dłużnikowi przedstawienie wiarygodnych propozycji układowych wobec wierzycieli. Pozwala też przekonać ich co do realności wdrożenia proponowanego układu;
  2. Przyspieszone postępowanie układowe i postępowanie układowe – w tych postępowaniach doradca restrukturyzacyjny pełni funkcję nadzorcy sądowego. Powoływany jest przez sąd w postanowieniu o otwarciu przyspieszonego postępowania układowego lub postępowania układowego. Do czynności nadzorcy sądowego należy w szczególności:
    • zawiadomienie wierzycieli o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego;
    • sporządzenie planu restrukturyzacyjnego i spisu wierzytelności;
    • ocena propozycji układowych, w tym, w razie potrzeby, doradztwo w zakresie ich zmiany;

Dodatkowo, w przyspieszonym postępowaniu układowym – do jego obowiązków sporządzenie spisu wierzytelności spornych.

  1. Postępowanie sanacyjne – w tym postępowaniu doradca restrukturyzacyjny zajmuje rolę zarządcy. W skrócie — przejmuje on kontrolę nad majątkiem poddawanym sanacji. Analizuje przedłożone oferty układowe, oferując w razie konieczności porady dotyczące ich dostosowania, aby były one zgodne z przepisami prawa oraz aby można było je zrealizować. Podejmuje kroki mające na celu zyskanie jak największej ilości ważnych głosów od wierzycieli, uczestniczy w zebraniach wierzycieli i wydaje opinie na temat potencjalnej realizacji układu. Dodatkowo spełnia obowiązki sprawozdawcze nakładane na dłużnika.

Zadania doradcy restrukturyzacyjnego w postępowaniu restrukturyzacyjnym

W trakcie procesu restrukturyzacyjnego doradca restrukturyzacyjny ma za zadanie skompletować szczegółową listę wierzycieli oraz opracować umiejętnie skonstruowany plan restrukturyzacji. Jednym z głównych celów tej roli jest asystowanie w procesie negocjacji. W ich trakcje doradca restrukturyzacyjny przedstawia propozycje restrukturyzacyjne jako najkorzystniejsze rozwiązanie dla wszystkich zainteresowanych stron.
Doradca restrukturyzacyjny jest również odpowiedzialny za wspieranie dłużnika w uzyskaniu niezbędnego finansowania na proces restrukturyzacji. Pomaga w ten sposób firmie w pokonaniu trudności finansowych.
Jego rola w wielu aspektach jest porównywalna z funkcjonowaniem biegłego rewidenta, ze względu na głęboką analizę finansową i operacyjną przedsiębiorstwa, którą musi przeprowadzić, oraz długofalowe strategie naprawcze, które musi wypracować i wdrożyć. Podobnie jak biegły rewident, doradca restrukturyzacyjny pełni kluczową rolę w zapewnieniu, że przedsiębiorstwo działa w sposób zrównoważony i finansowo rozsądny, służąc jako wartościowy doradca w procesie restrukturyzacji i dążeniu do stabilności gospodarczej firmy.

Podsumowując…

Jak widać, pomoc doradcy restrukturyzacyjnego w postępowaniu restrukturyzacyjnym nie jest jedynie „opcją”, z której można skorzystać, lub nie. Jego uczestnictwo jest obligatoryjne, co wynika wprost z przepisów prawa. Osoba taka, posiadająca odpowiednie kwalifikacje z pewnością sprawi, że postępowanie restrukturyzacyjne będzie przebiegało, tak jak powinno. Do tego wszystkie czynności przeprowadzane będą prawidłowo. Bez wątpienia zapewni to spokój zadłużonym przedsiębiorcom i zwiększy szanse na zażegnanie kryzysu finansowego.