Syndyk jest organem postępowania upadłościowego. Nie jest jego uczestnikiem, natomiast pełni bardzo ważną rolę w całym postępowaniu, ponieważ towarzyszy dłużnikowi od momentu ogłoszenia upadłości konsumenckiej aż do zakończenia właściwego postępowania upadłościowego.

Kto może pełnić funkcję syndyka?

Aby pełnić funkcję syndyka, niezbędne wymaga się, aby osoba taka posiadała pełną zdolność do czynności prawny oraz licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Oprócz tego, musi mieć konto doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe.

Funkcję syndyka może również pełnić spółka handlowa, której wspólnicy ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem. Mogą ją także pełnić członkowie zarządu reprezentujący spółkę, którzy posiadają licencję doradcy restrukturyzacyjnego. W tym przypadku również niezbędne jest posiadanie konta doradcy restrukturyzacyjnego w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe.

Syndyk – podstawowe zadania

W postępowaniu upadłościowym syndyk ma wiele zadań, którym musi sprostać. Do jego obowiązków należą między innymi zadania z zakresu zarządu, likwidacji oraz zabezpieczenia majątku, a także zadania związane z informowaniem zainteresowanych podmiotów.

Jednym z pierwszych i jednocześnie podstawowych zadań syndyka w postępowaniu upadłościowym jest:

  • objęcie majątku upadłego,
  • zarządzanie majątkiem upadłego,
  • zabezpieczenie majątku przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne,
  • likwidacja majątku dłużnika (spieniężenie, pozwalające na wykonanie planu podziału, tj. zaspokojenie wierzycieli).

W dalszej kolejności, do zadań syndyka należy:

  • niezwłoczne zawiadomienie o upadłości tych wierzycieli, których adresy są znane na podstawie ksiąg upadłego, a także komorników prowadzących postępowania egzekucyjne przeciwko upadłemu oraz małżonka dłużnika,
  • jak najszybsze przystąpienie do spisu inwentarza i oszacowania masy upadłości oraz sporządzenia planu likwidacyjnego,
  • sprzedaż majątku upadłego,
  • sporządzenie listy wierzytelności, nie później niż w terminie dwóch miesięcy od upływu okresu przewidzianego do zgłaszania wierzytelności,
  • składanie sędziemu-komisarzowi – w terminach przez niego wyznaczonych, przynajmniej co trzy miesiące – sprawozdania z czynności oraz sprawozdania rachunkowego z uzasadnieniem,
  • po wykonaniu ostatecznego planu podziału funduszów masy upadłości złożenie sprawozdania ostatecznego obejmującego sprawozdanie z czynności oraz sprawozdanie rachunkowe,
  • realizacja obowiązków sprawozdawczych ciążących na upadłym.

O wyłączeniach, czyli kto nie może być syndykiem?

Syndykiem nie może być osoba fizyczna lub spółka handlowa, która jest lub była:

  • zatrudniona przez upadłego na podstawie stosunku pracy albo wykonywała pracę lub świadczyła usługi na rzecz upadłego na podstawie innego stosunku prawnego,
  • członkiem organu, prokurentem lub pełnomocnikiem upadłego, albo jest lub w okresie dwóch lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości była wspólnikiem albo akcjonariuszem posiadającym udziały albo akcje w wysokości wyższej niż 5% kapitału zakładowego dłużnika lub wierzyciela,
  • spółką powiązaną z upadłym lub jest lub była członkiem organu, prokurentem lub pełnomocnikiem takiej spółki albo jest lub w okresie dwóch lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości była wspólnikiem albo akcjonariuszem posiadającym udziały albo akcje w wysokości wyższej niż 5% kapitału zakładowego spółki powiązanej z dłużnikiem,

Funkcji syndyka nie może pełnić także osoba fizyczna lub spółka handlowa, która:

  • jest wierzycielem lub dłużnikiem upadłego, małżonkiem, wstępnym, zstępnym, rodzeństwem, powinowatym upadłego lub jego wierzyciela w tej samej linii czy stopniu, osobą pozostającą z nim w stosunku przysposobienia lub małżonkiem tej osoby albo osobą pozostającą z upadłym w faktycznym związku, prowadzącą z nim wspólnie gospodarstwo domowe,
  • pełniła funkcję nadzorcy lub zarządcy w prowadzonym wcześniej wobec upadłego postępowaniu restrukturyzacyjnym.

Syndyk – odpowiedzialność za jego nienależyte działanie

Syndyk nie działa samowolnie. Poprzez swoje działanie jest on zobowiązany do podejmowania decyzji i wykonywania swoich obowiązków z należytą starannością. W przeciwnym wypadku naraża się on na upomnienie, karę grzywny, odwołanie z pełnionej funkcji. W przypadku gdy syndyk wykonuje swoje obowiązku w sposób sprzeczny z zasadami, sędzia – komisarz ma prawo go upomnieć. Jeżeli uchybienie jest istotne lub gdy upomnienie nie przyniosło efektów, sędzia-komisarz nakłada na syndyka grzywnę. Wynosi ona od 1000 zł do 30 000 zł. Na wysokość grzywny ma wpływ stopień oraz waga uchybienia. To jednak nie wszystko, ponieważ w ostateczności sąd ma prawo odwołać syndyka. Stanie się tak, w przypadku rażącego uchybienia lub braku poprawy w wykonywaniu swoich obowiązków mimo nałożonej grzywny lub w przypadku niewykonania wybranych obowiązków, mimo wezwania do ich spełnienia.