Upadłość firmy — czy pracownikowi należy się odprawa?

Chyba żaden pracownik nie chciałby zostać zwolniony bez ostrzeżenia. Tak się jednak może zdarzyć, gdy pracodawca ogłosi upadłość firmy. Istnieją jednak pewne instrumenty, które pozwalają na, choć częściowe zrekompensowanie pracownikowi nagłej utraty zatrudnienia. Kiedy pracownikowi przysługuje odprawa po ogłoszeniu upadłości przez pracodawcę?

Ogłoszenie upadłości przez pracodawcę oznacza, że dotychczas obowiązuje przepisy, zgodnie z którymi pracownik był pod szczególną ochroną – przestają obowiązywać. Co za tym idzie, pracodawca ma uprawnienie do zwolnienia pracownika znajdującego się w tzw. okresie ochronnym. Czyli takiego, któremu brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Przysługuje mu także prawo do zwolnienia pracownika, który uzyskał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Zgodne z prawem jest także zwolnienie w takie sytuacji pracownika, który przebywa na urlopie czy z innej, usprawiedliwionej przyczyny jest on w pracy nieobecny. Jest to możliwe nawet wtedy, gdy nie upłynął jeszcze okres uprawniający pracodawcę do wypowiedzenia umowy o pracę bez wypowiedzenia. Oprócz tego, w obliczu upadłości firmy, pracodawca nie ma obowiązku konsultowania kwestii zwolnienia danego pracownika z właściwą zakładową organizacją związkową.

Jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub umowy o pracę, zawartej na czas określony następuje z powodu ogłoszenia upadłości, pracodawca ma prawo do skrócenia 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia – maksymalnie do 1 miesiąca. Po to oczywiście, aby szybciej rozwiązać umowę o pracę. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia. Należy podkreślić, że przysługujące wówczas pracownikowi odszkodowanie wypłacane jest niezależnie od tego, czy pracownik po rozwiązaniu umowy o pracę podjął zatrudnienie, czy nie i czy osiąga oraz w jakiej wysokości dochody z innych źródeł.

W związku z upadłością firmy pracownikom może także przysługiwać odprawa pieniężna. O konieczności wypłaty odprawy pieniężnej możemy mówić wtedy, gdy pracodawca zwalnia pracowników, których zatrudniał co najmniej 20. Należy podkreślić, że przyczyna takiego zwolnienia musi oczywiście leżeć po stronie pracodawcy. Upadłość firmy doskonale jednak spełnia tę przesłankę.

Jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:

wówczas mamy do czynienia z tzw. zwolnieniem grupowym.

W przypadku zwolnienia grupowego odprawa przysługuje każdemu pracownikowi, w następujących wymiarach:

Ogłoszenie upadłości firmy wiąże się z niekiedy bardzo złą sytuacją materialną przedsiębiorstwa. Co za tym idzie, wielu pracowników może obawiać się, czy należna im odprawa pieniężna w ogóle trafi kiedyś w ich ręce. Nie ma jednak powodów do obaw. Wierzytelności ze stosunku pracy, czyli m.in. niewypłacone odprawy pieniężne, są objęte postępowaniem upadłościowym. Do tego, nie wymagają one zgłoszenia przez pracownika, a na listę wierzytelności są wpisywane z urzędu. Pracownik więc nie musi – choć oczywiście może – zgłaszać je syndykowi. Do tego należy podkreślić, że wszystkie roszczenia pracownicze są w postępowaniu upadłościowym bardzo uprzywilejowane.