Upadłość konsumencka to często jedyne rozwiązanie, na które trzeba się zdecydować po wejściu w spiralę zadłużeń. Stale rosnące długi potrafią być przytłaczające, dlatego wiele osób w takiej sytuacji, myśli o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. Proces ten, choć posiada wiele zalet, nie jest całkowicie pozbawiony wad. Nowelizacja przepisów sprawiła jednak, że upadłość konsumencka stała się bardziej przystępna i dostępna dla większej ilości osób. Czym jest upadłość konsumencka, w jaki sposób ją ogłosić, dla kogo ona jest i jak wygląda taki proces? O tym poniżej.

Czym jest upadłość konsumencka?

To rodzaj postępowania upadłościowego, którego celem jest pomoc w wyjściu z zadłużenia. Obecnie, kiedy inflacja daje się we znaki (zwłaszcza osobom, które zarabiają niewiele lub wcale), często to jedyne rozwiązanie na wyjście z zadłużenia. Nazwa „upadłość konsumencka” jest nazwą potoczną (chociaż nazwa ta przyjęła się i funkcjonuje również w doktrynie).

Kto może ogłosić upadłość konsumencką w 2022 roku?

Przed zmianą przepisów, upadłość konsumencką mogły ogłosić jedynie osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Dziś, wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć także osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. Uprawnienie to dotyczy małych i średnich firm. Upadłość konsumencką ogłosić mogą także członkowie zarządów spółek prawa handlowego. Od marca 2020 r., osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą traktowane są w taki sam sposób jak konsumenci. Mogą więc ogłosić upadłość na podobnych zasadach, jak robią to osoby fizyczne niezależnie, czy prowadzą lub prowadzili działalność.

Upadłość konsumencka – od czego zacząć?

Przede wszystkim, należy zacząć od przemyślenia, czy upadłość konsumencka to jedyne słuszne wyjście z sytuacji. Jeżeli wszystkie okoliczności przemawiać będą za tym, że tak, wówczas należy zacząć od złożenia wniosku do właściwego sądu rejonowego. Dobrze wypełniony wniosek, wraz z kompletem odpowiednich dokumentów, to połowa sukcesu. Wypełnienie takiego wniosku oraz skompletowanie potrzebnych dokumentów może być problematyczne, dla osób, które nie zajmują się tym tematem na co dzień. Dlatego tak warto skorzystać w ty zakresie z pomocy osób, które się w tym specjalizują.

Wniosek – jak go napisać i co powinien zawierać?

Prawidłowo wypełniony wniosek powinien zwierać:

  • Nazwę sądu, do którego składamy wniosek,
  • dane osobowe i adres dłużnika, tj. imię, nazwisko i numer PESEL,
  • podstawowe informacje o przedstawicielu ustawowym dłużnika (o ile dłużnik go posiada),
  • dane osobowych i adresowe pełnomocnika dłużnika (o ile oczywiście dłużnik z pomocy pełnomocnika korzysta),
  • żądania wniosku, czyli sprecyzowanie czy dłużnik wnosi o ogłoszenie upadłości konsumenckiej i czy wyraża zgodę na postępowanie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli,
  • aktualny wykazu majątku wraz z szacunkową wyceną,
  • spis wierzycieli uwzględniający imię, nazwisko lub nazwę wierzyciela, jego adres, kwotę zaległości i termin zapłaty,
  • spis wierzytelności spornych, który pozwala dodatkowo na zaznaczenie zakresu, w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności,
  • Informacje o osiągniętych przychodach w okresie 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku,
  • sprecyzowanie wysokości kosztów, jakie dłużnik ponosi na utrzymanie siebie i osób pozostających na jego utrzymaniu w ostatnich sześciu miesiącach przed dniem złożenia wniosku,
  • informację o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich 12 miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były nieruchomości, akcje lub udziały w spółkach,
  • informację o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich 12 miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były ruchomości, wierzytelności lub inne prawa, których wartość przekracza 10 000 zł,
  • uzasadnienie wniosku,
  • listę dowodów potwierdzających okoliczności wskazanych w uzasadnieniu wniosku,
  • spis załączników dołączonych do wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej,
  • oświadczenia dłużnika potwierdzającego, że dane zawarte we wniosku są prawdziwe.

Upadłość konsumencka – wniosek przez Internet

Od 1 grudnia 2021 r. istnieje obowiązek składania wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej za pomocą formularzy udostępnionych w systemie teleinformatycznym. Sam system teleinformatyczny działa w ramach Portalu Rejestrów Sądowych w zakładce Krajowy Rejestr Zadłużonych. Pominięcie systemu teleinformatycznego jest jednak możliwe w przypadku składania wniosków o ogłoszenie upadłości przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

Co dzieje się z naszymi długami po złożeniu wniosku?

Należy pamiętać, że upadłość konsumencka nie zawsze sprawi, że wszystkie nasze długi zostaną umorzone. Majątek, który uda się spieniężyć, jest przeznaczany na spłatę długów, natomiast pozostała część zobowiązań jest umarzana. Warto przy tym mieć świadomość, że niektóre z długów, nie mogą zostać umorzone. Należą do nich, np. alimenty, grzywny czy zadłużenia z tytułu rent i odszkodowań.

Upadłość konsumencka w 2022 – najważniejsze zmiany

W ostatnim czasie obserwuje się znaczny wzrost składanych wniosków o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Oprócz tego, że z pewnością ma to związek ze stale rosnącymi cenami towarów i usług, to złagodzenie warunków, jakie trzeba spełniać by wniosek złożyć, na pewno również się do tego przyczyniła.

Przed zmianą przepisów sąd musiał zweryfikować, czy dłużnik doprowadził do swej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie bądź wskutek rażącego niedbalstwa, czy doszło do tego nieumyślnie. Jeśli sąd dopatrzył się winy dłużnika – wniosek taki oddalał.

Obecnie sądy przed ogłoszeniem upadłości nie badają przyczyn powstania zadłużenia dłużnika. Dla samego wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnik musi wykazać wyłącznie niewypłacalność. Przyczyny, dla których dłużnik zdecydował się na ogłoszenie upadłości konsumenckiej, nie są przesłanką do jej ogłoszenia. Sąd bierze je jednak pod uwagę przy ustalaniu planu spłaty. W przypadku osób, które umyślnie doprowadziły do niewypłacalności, bądź istotnie zwiększyły jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, plan spłaty zostanie ustalony na okres nie krótszy niż 36 miesięcy, ale nie dłuższy niż 7 lat. Jeżeli dłużnik okaże się jednak niewinny w kontekście doprowadzenia do zadłużenia, ponieważ przyczyny takiego stanu rzeczy nie można dopatrywać się w jego zachowaniu, np.: ze względu na chorobę czy utratę pracy, lub wypadek lub kiedy odpowiedzialność dłużnika nie będzie rażąca, sąd może wyznaczyć łagodniejszą formułę planu spłaty obejmującą okres maksymalnie 36 miesięcy.

Upadłość konsumencka w 2022 roku – koszty

Pierwszą opłatą, jaką należy ponieść jest opłata od wniosku o ogłoszenie upadłości. Wynosi ona 30 zł. Jest to opłata sądowa, a zatem należy ją uiścić na rachunek bankowy sądu, do którego składamy wniosek. Na późniejszym etapie postępowania zajdzie także konieczność doliczenia kosztów postępowania sądowego oraz wynagrodzenia syndyka. Wysokość tych kosztów zależeć będzie od wielu czynników.

Jeżeli zdecydujemy się na skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, oprócz jego wynagrodzenia, będzie trzeba uiścić także opłatę od pełnomocnictwa, w wysokości 17 zł. Opłatę od pełnomocnictwa uiszcza się na rachunek bankowy właściwego Urzędu Miasta.

Jak długo trwa proces?

Akurat w tym przypadku, żadne terminy nie są prawnie określone. W wielu przypadkach orzeczenie o ogłoszeniu lub odrzuceniu upadłości zostaje wydane już jakieś 3 tygodnie po złożeniu wniosku. Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, że cały proces może trwać nawet kilka miesięcy.

Upadłość konsumencka – czy warto? I co dalej?

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej pozwoli pozbyć się długów. Dzięki niej, osoba dotychczas pogrążana w długach, będzie mogła odetchnąć z ulgą. Zmartwieniem dla dłużnika może okazać się jednak konieczność pozbycia się całego majątku.

Po ogłoszeniu upadłości będziesz mógł żyć jak dawniej, jednak bez obciążenia w postaci długów. Będziesz miał szanse na „nowe życie”, w którym decyzje finansowe powinieneś już podejmować z rozwagą. Warto jednak pamiętać, że upadłość konsumencką można ogłosić więcej niż raz w życiu. Nie może to jednak nastąpić wcześniej niż 10 lat od ogłoszenia poprzedniej upadłości.

Jeżeli zastanawiasz się, czy w Twoim przypadku ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest opłacalne, skorzystaj z pomocy profesjonalnego doradcy, który nie tylko udzieli Ci rzetelnych informacji dotyczących całego postępowania, ale także, jeżeli zajdzie taka konieczność, przygotuje niezbędne dokumenty i przeprowadzi Cię przez cały proces postępowania.