Choć prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki ma wiele plusów, to wciąż bywa to twardy orzech do zgryzienia. Czasem jedna błędna decyzja biznesowa może pociągnąć za sobą wiele materialnych strat, a konsekwencji doprowadzić do upadłości spółki. Upadłość sp. z o.o. rządzi się swoimi prawami. Stan niewypłacalności wymaga dopełnienia przez zarząd pewnych czynności, które powinny zmierzyć do poprawy sytuacji gospodarczej w spółce? O czym dokładnie mowa? Wyjaśniam poniżej.

Kiedy złożyć wniosek o upadłość sp. z o.o.?

Na złożenie wniosku o upadłość sp. z o.o. chyba nigdy nie ma odpowiedniego momentu. Dlatego istnieją regulacje prawne, które wprost wskazują kiedy należy to zrobić. Ustawodawca posługuje się tutaj terminem niewypłacalności. W kontekście sp. z o. o. pojęcie niewypłacalności rozumie się dwojako.

Po pierwsze, możemy mówić o  niewypłacalności na skutek utraty płynności finansowej. O tym rodzaju niewypłacalności możemy mówić, gdy spółka z o.o. utraciła ona zdolność do realizowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Jeśli spółka zwleka ze złożeniem wniosku o upadłość, to istnieje możliwość przyjęcia domniemania. Zgodnie z jego treścią, przyjmuje się, że dłużnik – spółka stał się niewypłacalny, jeśli zaległości w spłatach wymagalnych zobowiązań wynoszą co najmniej 3 miesiące.

Po drugie, możemy mówić o niewypłacalności na skutek nadmiernego zadłużenia. Wobec spółki z o.o. występuje podstawa do złożenia wniosku o upadłość, w przypadku kiedy wysokość jej wymagalnych zobowiązań przekracza wartość jej majątku. Podobnie jak w powyższym przypadku, przyjmuje się, że wobec danej spółki występuje niewypłacalność, gdy stan ten utrzymuje się przez co najmniej 24 miesiące.

Obowiązek i termin złożenia wniosku o upadłość spółki z o.o.

Obowiązek złożenia wniosku o upadłość spółki z o.o. spoczywa na członkach zarządu. Członkowie zarządu w sp. z o. o. mają obowiązek reprezentować spółkę wobec osób trzecich oraz prowadzić wewnętrzne sprawy spółki. W związku z tym powinni także na bieżąco monitorować kwestie finansowe w spółce, a kiedy sytuacja tego wymaga, reagować jak najszybciej. Jeśli jednak zwlekają z podjęciem decyzji dotyczącej sytuacji majątkowej w spółce, to ustawa nakłada na nich związany z tym obowiązek. Członkowie zarządu zobowiązani są w terminie 30 dni od momentu wystąpienia stanu niewypłacalności złożyć wniosek o upadłość sp. z o.o. Niedopełnienie tego obowiązku może wiązać się z koniecznością poniesienia przez członków zarządu poważnych konsekwencji prawny, takich jak:

  • Konieczność poniesienia odpowiedzialności za zobowiązania spółki swoim prywatnym majątkiem;
  • Orzeczenie zakaz prowadzenia działalności gospodarczej;
  • Ryzyko ponoszenia odpowiedzialności karnej;
  • Wystąpienie realnej podstawy do oddalenia wniosku o upadłość konsumencką członka zarządu – okoliczność ta jest weryfikowana na przestrzeni ostatnich 10 lat przed dniem złożenia wniosku o upadłość;
  • Ryzyko konieczności poniesienia odpowiedzialności na płaszczyźnie cywilnej;
  • Ryzyko konieczności poniesienia odpowiedzialności podatkowej za zaległości podatkowe spółki z o.o.;
  • Odpowiedzialność osób trzecich z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne.

Jakie działania powinni podjąć członkowie zarządu sp. z o.o.?

Jak zostało wspomniane powyżej, członkowie zarządu mają za zadanie przede wszystkim prowadzić sprawy spółki oraz reprezentować ją na zewnątrz. Do zadań członków zarządu należy więc także monitorowanie stanu majątkowego spółki oraz, gdy zajdzie taka potrzeba, reagowanie w celu zabezpieczenia jej interesów. Kiedy spółka ma problemy finansowe, członkowie zarządu powinni stale weryfikować zarówno stan wymagalnych zobowiązań pieniężnych wraz z opóźnieniem w ich zapłacie, jak i wartość majątku spółki i jej zobowiązań pieniężnych. Członkowie zarządu powinni dokonać weryfikacji płatności już w momencie wystąpienia pierwszego opóźnienia w zapłacie wymagalnych zobowiązań pieniężnych spółki, które zostało spowodowane brakiem środków pieniężnych w spółce.   W kontekście natomiast nadmiernego zadłużenia spółki, członkowie zarządu powinni przede wszystkim weryfikować sporządzane przez nią sprawozdania finansowe. Powinni zwrócić uwagę przede wszystkim na  roczne sprawozdania finansowe. Jeśli podczas ich weryfikacji, a konkretnie bilansów w nich zawartych, wynika przewaga zobowiązań nad majątkiem spółki członkowie zarządu, powinni sporządzić wycenę majątku spółki według wartości zbycia.

Kiedy sąd może oddalić wniosek o upadłość spółki z o.o.?

Oddalenie wniosku o upadłość spółki z o.o. może wystąpić, gdy:

  • spółka nie posiada żadnego majątku lub
  • majątek nie wystarczy na pokrycie kosztów postępowania lub
  • wystarczy jedynie na pokrycie kosztów postępowania lub
  • jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego.

Choć określenie momentu, w którym spółka jest już niewypłacalna, bywa problematyczny, to jednak zarząd spółki powinien mieć, choć podstawową wiedzę na temat jej stanu majątkowego i w razie potrzeby szybko reagować. W razie wątpliwości warto jednak skorzystać z pomocy specjalistów, bo ich opinia może potwierdzić niewypłacalność spółki lub stanowić ochronę zarządu dla wykazania usprawiedliwionego przekonania zarządu o tym, że spółka nie była wypłacalna. Obie te sytuacje chronią zarząd przed niechcianymi konsekwencjami.