Zawarcie układu – i co dalej?

Choć zawarcie układu pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami to nieodłączny element każdego z postępowań restrukturyzacyjnych, to trzeba pamiętać, że samo opracowanie układu nie wystarczy. Aby wypracowany pomiędzy stronami układ zaczął obowiązywać, musi zostać zatwierdzony przez sąd.

Zawarcie układu pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami to połowa sukcesu. Do osiągnięcia go w pełni niezbędne jest jego zatwierdzenie przez sąd.

Sąd odmówi zatwierdzenia, obligatoryjnie, przede wszystkim gdy stwierdzi, że układ narusza prawo. W szczególności jeżeli przewiduje on udzielenie pomocy publicznej niezgodnie z przepisami albo jeżeli jest oczywiste, że układ nie będzie wykonany. Jeżeli   dłużnik nie wykonuje zobowiązań powstałych po dniu otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego należy domniemać, że wykonanie układu nie nastąpi. Stanowi to wówczas podstawę do odmowy zatwierdzenia przez sąd wypracowanych rozwiązań.

Oprócz powyższej sytuacji, sąd odmówi zatwierdzenia układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu albo przyspieszonym postępowaniu układowym także wtedy, gdy suma spornych wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem przekroczy 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

Podsumowując, sąd odmówienia zatwierdzenia układu w przypadku gdy stwierdzi, że:

Jak uniknąć ewentualnych nieprawidłowości? Podczas wypracowywania poszczególnych rozwiązań, należy po prostu pamiętać, aby mieściły się one w ramach wyznaczonych przez przepisy Prawa restrukturyzacyjnego oraz inne źródła powszechnie obowiązującego prawa.

Opisywane wyżej przesłanki są tymi obligatoryjnymi. Oznacza to, że w ww. przypadkach sąd ma bezwzględny obowiązek odmówić zatwierdzenia wypracowanych pomiędzy stronami rozwiązań. Jednak istnieją także tzw. przesłanki fakultatywne, które dają sądowi możliwość, nie zaś przymus. Jedną z nich jest sytuacja, w której warunki układu są rażąco krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciw układowi i zgłosili zastrzeżenia. Należy jednak wskazać, że zgłoszenie zastrzeżeń wierzycieli jest w tym przypadku konieczne, aby sąd mógł ustosunkować się do tego, czy wierzyciele zostali w jakikolwiek sposób pokrzywdzeni.

Domniemywa się, że oczywistym jest, iż układ nie będzie wykonany, jeżeli dłużnik nie wykonuje zobowiązań powstałych po dniu otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Domniemanie to można obalić. Jest to jednak zadanie dłużnika.  Powinien on wtedy wykazać, że trudności, które zaważył sąd, mają charakter przejściowy. Może także wskazać, że zobowiązania, których nie wykonuje, mają charakter sporny. Dłużnik ma tu dosyć dużą dowolność powinien po prostu wskazać na okoliczności, które potwierdzą, że domniemany brak możliwości wykonania układu nie jest oczywisty. To sąd, oceniając możliwości dłużnika ocenia jakie jest prawdopodobieństwo, że będzie on w stanie wykonać zatwierdzony układ. Najczęściej będzie to związane z możliwościami płatniczymi dłużnika. Mogą to być również względy o charakterze technicznym, jeśli układ w części wiązał się ze spełnieniem wierzytelności niepieniężnej.

Chcąc chronić prawa wierzycieli, ustawodawca przewidział możliwość zgłoszenia przez niż zastrzeżeń do układu. Nie stanowią one środka odwoławczego, a jednie środek do zasygnalizowania nieprawidłowości, jakie w przekonaniu wierzycieli zaistniały w układzie. Na złożenie zastrzeżeń wierzyciele mają tydzień, licząc od dnia przyjęcia układu. Po przekroczeniu tego terminu uprawnienie wierzycieli do złożenia zastrzeżeń po prostu wygasa.

Sąd zatwierdzając układ, wydaje postanowienie. Jednak aby wydać owe postanowienie, najpierw musi zapoznać się z wypracowanymi rozwiązaniami. Odbywa się to podczas specjalnie w tym celu wyznaczonej rozprawy. Nie może ona odbyć się wcześniej niż po upływie tygodnia od dnia zakończenia zgromadzenia wierzycieli, na którym układ został przyjęty. Rozwiązanie to gwarantuje wierzycielom możliwość skutecznego zgłaszania zastrzeżeń do układu.

Sąd może także umorzyć postępowanie w przedmiocie zatwierdzenia układu. Sąd umorzy postępowanie restrukturyzacyjne, gdy na etapie zatwierdzania układu ustali, że układ nie został przyjęty na skutek braku odpowiedniej większości. Może do tego dojść na rozprawie wyznaczonej w celu rozpoznania układu.

Zawarcie układu odgrywa niezwykle ważną rolę w postępowaniu restrukturyzacyjnym. W końcu to do jego zawarcia dążą strony. Nie należy jednak zapominać o roli, jaką w tym wszystkim odgrywa sąd. Musi on zatwierdzić wypracowany układ. Jeżeli jednak sąd odmówi zatwierdzenia układu lub umorzy postępowanie nie oznacza to od razu, że do zatwierdzenia ostatecznie nie dojdzie. Na owe postanowienia, można złożyć zażalenie. Trzeba jednak pamiętać o określonym terminie dwóch tygodni od dnia obwieszczenia, któregoś z postanowień.