Na samym wstępie należałoby wyjaśnić, czym jest restrukturyzacja przedsiębiorstwa.

Restrukturyzacja firmy to proces mający na celu wprowadzenie istotnych zmian wewnętrznych w przedsiębiorstwie, aby poprawić jego efektywność, zwiększyć rentowność oraz dostosować się do zmieniających się warunków rynkowych. Problemy z płynnością finansową mogą prowadzić do sytuacji, w której firma nie jest w stanie utrzymać swojej rentowności, staje się „niestabilna”. Tu pojawia się zderzenie z rzeczywistością, bowiem w takich przypadkach przedsiębiorcy często muszą podejmować trudne decyzje, które mogą obejmować zamknięcie lub zawieszenie działalności. Restrukturyzacja oferuje natomiast alternatywne rozwiązanie, które przychodzi z pomocą, aby pomóc firmie w przezwyciężeniu napotkanych trudności.

Proces restrukturyzacji może dotyczyć zatem trzech głównych obszarów działalności przedsiębiorstwa:

  1. Aktywa — obejmuje zarządzanie majątkiem firmy, w tym sprzedaż niepotrzebnych aktywów, aby poprawić płynność finansową.
  2. Pasywa — dotyczy restrukturyzacji zadłużenia, co może obejmować negocjacje
    z wierzycielami w celu przedłużenia terminów spłaty lub redukcji zadłużenia.
  3. Organizacja — skupia się na zmianach w strukturze organizacyjnej firmy, takich jak zmiany w zarządzie, redukcje zatrudnienia czy reorganizacja działów, aby zwiększyć efektywność operacyjną.

Restrukturyzacja jest szczególnie przydatna w sytuacjach, gdy firma boryka się z problemami finansowymi, ale może również służyć do adaptacji do nowych technologii lub poprawy ogólnej efektywności działania. Proces ten jest stosowany zarówno przez małe przedsiębiorstwa, jak i większe spółki, które chcą dostosować się do dynamicznie zmieniających się warunków rynkowych.

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa — rodzaje

Jak już wcześniej zostało wspomniane — restrukturyzacja przedsiębiorstwa dąży przede wszystkim do redukcji zadłużenia, na co wskazuje wprost art. 3 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego; Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego — również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli.

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa może przebiegać w ramach jednej z poniższych procedur:

  • Postępowania o zatwierdzenie układu;
  • Przyspieszonego postępowania układowego;
  • Postępowania układowego;
  • Postępowania sanacyjnego.

Postępowanie o zatwierdzenie układu

Postępowanie to ma wysoce istotną zaletę – dłużnik ma możliwość samodzielnego przeprowadzenia głosowania nad układem z wierzycielami, bez konieczności bezpośredniego udziału sądu w tym etapie. Sąd w tym przypadku zajmuje się jedynie rozpatrzeniem wniosku o zatwierdzenie układu, który już otrzymał aprobatę wierzycieli. Jednakże, pomimo tej autonomii, dłużnik nie działa całkowicie samodzielnie. Aby rozpocząć postępowanie, musi on nawiązać współpracę z doradcą restrukturyzacyjnym, który pełni rolę nadzorcy układu. Doradca ten nie tylko wspiera dłużnika na każdym etapie procedury, ale także stoi na straży zgodności z przepisami prawa. Do jego zadań należy więc przygotowanie propozycji układowych, organizowanie głosowania oraz przedstawienie wniosku o zatwierdzenie układu przed sądem.

Przyspieszone postępowanie układowe

Jego głównym celem jest umożliwienie dłużnikowi szybkie zawarcie układu z wierzycielami, przy uproszczonym procesie sporządzania i zatwierdzania listy wierzytelności. Możliwość zastosowania tej procedury jest jednak ograniczona – może być stosowana jedynie wtedy, gdy liczba sporów dotyczących wierzytelności nie przekracza 15% ogólnej liczby wierzytelności, które mają prawo głosu w sprawie układu.

Postępowanie układowe

Postępowanie układowe może zostać otwarte dopiero po rozpatrzeniu wniosku przez sąd restrukturyzacyjny. Dłużnik jest zobowiązany uprawdopodobnić w nim, że będzie w stanie uiszczać opłaty związane z prowadzeniem sprawy i zobowiązania powstałe w trakcie przedmiotowego postępowania. Postanowienie sądu o otwarciu postępowania układowego uruchamia cały proces restrukturyzacyjny. Kluczowym krokiem w tym postępowaniu jest zorganizowanie zgromadzenia wierzycieli, podczas którego głosują oni nad proponowanym układem. Po zatwierdzeniu układu przez wierzycieli dłużnik może przedłożyć sądowi wniosek o jego zatwierdzenie. Jeśli wierzyciele nie zaakceptują układu, postępowanie układowe zostaje zakończone.

Postępowanie sanacyjne

Postępowanie sanacyjne jest procedurą, która pozwala dłużnikowi na przeprowadzenie działań naprawczych oraz zawarcie układu z wierzycielami, po sporządzeniu i zatwierdzeniu listy wierzytelności. Oznacza to, że sanacja firmy obejmuje nie tylko negocjacje i zawarcie układu z wierzycielami, ale także wdrażanie specjalnych działań naprawczych, które nie są częścią innych rodzajów postępowań restrukturyzacyjnych. Proces postępowania sanacyjnego składa się z kilku etapów: złożenia wniosku, oceny kondycji finansowej firmy, zatwierdzenia planu naprawczego oraz wdrożenia działań restrukturyzacyjnych

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa — zalety

Restrukturyzacja firmy przynosi wiele korzyści, które mogą pomóc przedsiębiorcy uniknąć poważnych konsekwencji finansowych. Oto niektóre z najważniejszych zalet restrukturyzacji:

  1. Uniknięcie upadłości i likwidacji — restrukturyzacja daje firmie szansę na przetrwanie i dalsze funkcjonowanie, unikając zamknięcie działalności.
  2. Zmniejszenie długów — dzięki restrukturyzacji firma ma możliwość zmniejszyć swoje zadłużenie. Obejmuje to negocjacje z wierzycielami w celu umorzenia części długów, rozłożenia ich na raty lub przekształcenia w udziały, lub akcje firmy.
  3. Zatrzymanie egzekucji komorniczych — restrukturyzacja pozwala także na wstrzymanie bieżących postępowań komorniczych oraz uniknięcie nowych. Dzięki temu firma może skupić się na poprawie swojej sytuacji finansowej bez dodatkowego nacisku ze strony komorników.
  4. Ochrona ważnych umów — restrukturyzacja może pomóc w uniknięciu wypowiedzenia kluczowych umów biznesowych, co jest istotne dla zachowania ciągłości działania firmy.
  5. Czas na rozwój — pomimo istniejących zobowiązań, restrukturyzacja daje firmie czas na rozwój i optymalizację funkcjonowania. Przedsiębiorstwo może wprowadzać zmiany, które poprawią jego efektywność i odbudują zaufanie kontrahentów.
  6. Poprawa relacji z wierzycielami i kontrahentami — restrukturyzacja może pomóc w odbudowaniu zaufania do firmy, zarówno wśród wierzycieli, jak i kontrahentów. Zwiększenie stabilności finansowej firmy może przyczynić się do lepszych relacji biznesowych w przyszłości.

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa — wady

Proces restrukturyzacji, choć oferuje wiele korzyści, wiąże się również z pewnymi trudnościami. Oto kluczowe wyzwania, które mogą pojawić się w trakcie tego procesu:

  1. Ujawnienie wewnętrznych problemów;
  2. Niepewność co do rezultatów;
  3. Trudne decyzje;
  4. Wpływ na morale zespołu;
  5. Zakłócenia w codziennym funkcjonowaniu;
  6. Ryzyko pogorszenia relacji z partnerami.

Podsumowanie

Restrukturyzacja to skomplikowany proces, którego należy się podjąć dopiero po głębokiej analizie wszystkich za i przeciw. Choć proces ten może stanowić dla firmy szansę na odbudowę i sukces, należy do niej podejść z pełnym zaangażowaniem oraz gotowością do podejmowania trudnych decyzji.

Niewątpliwie, postępowanie restrukturyzacyjne stanowi jedną z najskuteczniejszych metod unikania upadłości przez przedsiębiorstwa, które znajdą się w trudnej sytuacji finansowej. Skorzystanie z tej procedury może być bardzo często jedyną szansą na uratowanie, oddłużenie i kontynuowanie działalności. Ponadto alternatywne metody mogą okazać się zbyt trudne do zrealizowania, a niekiedy wręcz niemożliwe. W związku z tym oraz mając na uwadze liczne korzyści płynące z rozpoczęcia procedury restrukturyzacyjnej, nie ulega wątpliwości, że stanowi ona swego rodzaju „koło ratunkowe” dla przedsiębiorców, którzy właśnie znaleźli się na skraju bankructwa.  

Jeśli masz pytania dotyczące restrukturyzacji przedsiębiorstwa lub zastanawiasz się, czy Twoja firma tego potrzebuje — zapraszam do kontaktu.