Kwestia braku płynności finansowej nie musi nieuchronnie prowadzić do bankructwa. W pewnych sytuacjach bardziej odpowiednie może okazać się ustalenie warunków spłaty długu na zgromadzeniu wierzycieli. Bankructwo często implikuje konieczność sprzedaży majątku dłużnika, czego z powodzeniem można uniknąć, decydując się na zawarcie układu z wierzycielami. Takie sądowe porozumienie oferuje korzyści w postaci ochrony przed potrąceniami z wynagrodzenia oraz zabezpieczenia przed postępowaniem egzekucyjnym od momentu jego rozpoczęcia. Kto może zawrzeć układ z wierzycielami? Jak wygląda taka procedura oraz jakie są tego korzyści? Wyjaśniamy poniżej.

Układ z wierzycielami – podstawowe informacje

Możliwość zawarcia układu z wierzycielami przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej została wprowadzona na mocy nowelizacji ustawy – Prawo upadłościowe z 24 marca 2020 roku. Została ona zaprojektowana głównie z myślą o osobach, których stałe dochody przewyższają średnią krajową. Zatem jeśli konsument znalazł się w poważnych tarapatach finansowych, ale nadal jest aktywny zawodowo i stara się regulować swoje zobowiązania, istnieje duże prawdopodobieństwo, że układ z wierzycielami umożliwi mu całkowite wyjście z długów.

Układ konsumencki jest to zatem forma postępowania umożliwiająca dłużnikowi zabezpieczenie swojego majątku i ustalanie zasad spłaty długów wobec swoich wierzycieli.

Aby dłużnik mógł wejść w układ ze swoimi wierzycielami, musi spełnić kilka warunków. Pierwszym jest znalezienie się w stanie niewypłacalności. Drugim zdolność pokrycia kosztów postępowania związanego z zawarciem układu oraz potencjał do jego zawarcia i realizacji z wierzycielami. Sąd ocenia tę zdolność, analizując możliwości zarobkowe i sytuację zawodową dłużnika. Niewypłacalność dłużnika jest definiowana jako niezdolność do spłaty swoich wymagalnych zobowiązań finansowych.

Kto może zawrzeć układ z wierzycielami?

Podstawowe warunki do zawarcia układu z wierzycielami są zbliżone do tych dotyczących upadłości konsumenckiej. Najważniejsze jest to, że osoba starająca się o układ musi być osobą fizyczną, która nie prowadzi działalności gospodarczej. Dłużnik, który ma działalność w zawieszeniu, nie spełnia tego warunku. Działalność musi być całkowicie zakończona i wyrejestrowana.

Jeśli chodzi o dłużników prowadzących działalność gospodarczą, możliwe jest przeprowadzenie restrukturyzacji firmy. Kolejnym warunkiem jest niewypłacalność dłużnika-konsumenta, czyli niezdolność do spłaty swoich zobowiązań. Ważne jest również, aby dłużnik miał możliwości zarobkowe i sytuację zawodową pozwalającą na pokrycie kosztów postępowania oraz zawarcie i wykonanie układu z wierzycielami.

Innymi słowy — tylko osoby, które rzeczywiście będą w stanie realizować układ, mogą do niego przystąpić. Oprócz tego, wszczęcie postępowania nie może szkodzić wierzycielom. Osoby rozpoczynające postępowanie nie mogą mieć zerowych dochodów lub dochodów minimalnych. Układ na zgromadzeniu wierzycieli jest dla osób z wyższymi dochodami.

Układ z wierzycielami – od czego zacząć?

Rozpoczęcie postępowania w tym trybie można zainicjować na dwa sposoby. Pierwszy to złożenie odpowiedniego wniosku przez zainteresowaną osobę, używając do tego celu oficjalnego formularza. Drugi sposób to przekierowanie sprawy przez sąd, który zauważył we wniosku o upadłość konsumencką potencjał zarobkowy, który umożliwia zawarcie układu. Skupmy się na pierwszym ze sposobów.

Wniosek

Osoba, która spełnia omówione wyżej warunki i zdecyduje się na wszczęcie postępowania, chcąc zawrzeć układ z wierzycielami, powinna zacząć, tak jak zostało wspomniane powyżej, od złożenia stosownego wniosku.
Wniosek należy złożyć, używając oficjalnego formularza, na którym trzeba podać między innymi:

  • Sytuacje uzasadniające złożenie wniosku;
  • Bieżący i kompletny spis majątku wraz z oszacowaniem wartości jego elementów;
  • Wykaz wierzycieli. Musi on zawierać dane kontaktowe, kwoty należnych wierzytelności oraz daty ich spłat. Oprócz tego listę wierzycieli, co do których istnieją spory.

Wniosek, i co dalej?

Po złożeniu wniosku do sądu i spełnieniu wszystkich wymagań sąd upadłościowy może podjąć decyzję o otwarciu postępowania układowego lub o jego odrzuceniu. Jeżeli postępowanie zostanie otwarte, sąd wyznacza nadzorcę sądowego, który ma za zadanie pomóc dłużnikowi w przygotowaniu propozycji układu. Nadzorca wraz z dłużnikiem sporządza spis wierzytelności i zwołuje zgromadzenie wierzycieli, którzy głosują nad zaproponowanym układem.

Zgromadzenie wierzycieli musi odbyć się w określonym terminie, zwykle w ciągu trzech do czterech miesięcy od dnia otwarcia postępowania. Czas ten może być wydłużony, jednak całość postępowania nie powinna trwać dłużej niż sześć miesięcy.

Aby przyjęto układ, musi on uzyskać aprobatę większości wierzycieli, którzy razem reprezentują co najmniej dwie trzecie sumy wszystkich wierzytelności. Następnie zatwierdzony układ nadzorca składa do sądu. Robi się to w celu jego ostatecznego zatwierdzenia, co umożliwia rozpoczęcie procesu oddłużania zgodnie z ustalonymi warunkami.

Najczęściej układ zakłada rozłożenie zadłużenia na raty, odroczenie terminu spłaty lub częściowe umorzenie długu. Ważne jest, aby wierzyciele zaakceptowali proponowane rozwiązania, co wymaga poparcia większości z nich. Ostatecznie, układu nie można zawrzeć na okres dłuższy niż pięć lat, co stanowi dodatkową ochronę dla obu stron procesu.

Kiedy sąd umorzy postępowanie o zawarcie układu z wierzycielami?

Należy wiedzieć, że sąd umorzy postępowanie dotyczące zawarcia układu na zgromadzeniu wierzycieli wtedy, gdy:

  • Dłużnik nie wywiązuje się z obowiązków, które na niego ciążą. Jeżeli dłużnik nie spełnia wymagań postępowania, sąd może uznać, że dalsze prowadzenie sprawy nie ma sensu i zdecydować o jej umorzeniu;
  • Aktualna sytuacja finansowa i zawodowa dłużnika nie daje podstaw do przypuszczenia, że będzie on zdolny pokryć koszty postępowania o zawarcie układu oraz że będzie mógł zawrzeć i przestrzegać układu z wierzycielami. Jeżeli sąd stwierdzi, że dłużnik nie jest w stanie sprostać tym wymaganiom, umorzy postępowanie;
  • W ciągu sześciu miesięcy od dnia wydania postanowienia o otwarciu postępowania o zawarcie układu nadzorca sądowy nie złoży wniosku o zatwierdzenie układu. Brak takiego wniosku w wyznaczonym terminie jest podstawą do umorzenia postępowania przez sąd.